HISTORY OF ALEXANDER THE
GREAT.
From the "Leabhar Breac."
By Professor Charles Geisler, F.R.U.I.;
Leabhar breac 208b.
Rosgab Alaxandir iarum rigi catrach
pers ar écin, persipolis, tra, a h-ainmside.
Basi sin cathair dóraisce do shadbhrius fher
talman an inbaidsin. Ba cell chendadach
ocus ba cómrar thasceda, sochaide so-
mainech in talman hí.
Ba muime ordan ocus altrom do thíraib
ocus do thuathaib na h-aissia hí. Ba hesti
nosáraigthea cách ocus ni rosáraigedsí ó
neoch fri ré xvii. ríg persecda cotanic A.
Cuig cét déc míle do dainib, issed doríme
do thuitimm do persaib frisna teora bliadna
céin ro bás ic ellach, ocus ic tinol, ocus ic
cur na tri cathsa do ruirmisium rund.
Roindruster A. iarsin in siria uli ocus
rothogail il catracha, rofhásaig ciliciamm,
rothairbert capadoíc, rotrascair slóig innsi
ródain, rofhádbaig aittrebtaig slébi túir.
Dorat firu tuaiscirt in talmain fó chís ocus
bés ocus dligeda dó. Ba h-annam leo
innísin, nibtar menci a fhógnam, batar
dénmig a n-druing, cotanaic A. Ronbris
cath for anntem rig na scethia, ro airg
ircándu, ro indri damandros atat fri slebi
cúcaist a tuaidh. Conid annsin tanic in cú
aigthige cho A. amal atfét perscén isin
pergiséis perscen: ocus is don choinsin is
ainmm bemoth ocus isi proind in chonsin
cech lathi .i. aitterthaige na slebti iter míl
ocus ceatra ocus duine. Figui fhir díles
in chonsin diabla dianad ingeilt druing
díomsaig dí chonaircella in betha. Ise in
cúsin romarb in blédmaind ocus in
elefint robui ifiadnaise A. ocus ni dechaid
A. isna crichaib borétaib illeth fri técht-
muir ar omun in chonsin. Tanicsin doridisi
ocus tanic i tír israel for amus ierosolim.
Hiothás ba h-uasalshacart tempuil solman
ocus na catrach ierussolimite .i. ierosolim,
an inbaidsin ro bui A. ic na h-indribsin
in domain.
Tancatar oirchinnig ocus daigfhir ocus
toísig meic n-israel, ocus mor druing in
phobuil israelda dia chomairle indochumm
in usalshacairt sin .i. íothas. Atbertsatar,
ba cóir dún, ol siat, techta uann fri h-
imachor ar sídha ocus ar caínduthrachta
ocus ar córa co Alaxandir, ar ni maith atat
na catracha o nhdechad gan a réir dó.
Atbert íothas, ba córa dún, ol sé, imm-
ochar ar sidha ocus ar caínduthrachta fri
ar nhdia fesin. Ar ise connic bríg, ocus
barand, ocus borrfad do thairnem ocus do
trascrad, ise connic ind uli dúl aicside
ocus nemaicside do airitin ocus do imfulaing.
Iarsin, tra, doronad tredan ocus tromáinte
leo, ocus rogadatar a nhdia israelda do
chommorad. Is annsin do chechaing Alax-
andir combruth ríg, ocus borrfad for
mágrédib meic n-israel do shaigid na prim
chathrach ierosolim. Bagaid co h-amnus fria.
Dolluidset meic israel ocus dolluid
iothás isin erred uasal árónda ocus pobul
na catrach uli immaille fris co m-bátar
for taeb na catrach atuaid i fhail slebi
sioín.
Ba cáin cúmdachta in réimm rotnuc
popul israelda annsin: bá sruth roairmitnech
in saerphopuil ruc in rémsin inagaid a m-
bídbad ocus a námut. Bui iothás int uasal-
shacart cona erred armitnech, áronda,
uasalcherdamm, in a thimchell, i cennphort
ocus in airenech mec n-israel. Ro shám-
aigset suide senaid iarum i fhail a catrach.
Tic Alaxandir in a toichim iarsin. Batar
rig ocus toisig ocus tigernadu i tóchim
na sligedsin. Batar h-ile errid áille
isin sochaide sin araen fris in rig fri
h-Alaxandir do áscnámh ierosolim.
Batar orghanaig ocus cornaire, ocus
cuslendaig, ocus stocaire, ocus figlirig,
ocus fetanaig resin slogsin. Batar
clesamnaig fri clesaib ocus lúth lémen-
daib resna toraib rigdasin. Morcuirset
cró sciatrach do sciathaib órda ocus
airgide foghemaib arrmocail ocus fo
grinnib leag lógmar impu dianechtair in
t-sloigsin. Mor fher firda do dechad
iarsna réib rigdasin. Ba h-ádbul, tra,
farcsi ocus frthaileam na n-drongsin for
muigib meic n-israel. Batar áidbli,
immora,fonsámlasin in a n-aenfóchimma,
.i. slóíg aisia ocus ba h-aigthide in gné dorala
forsin rig i dóchimm na catrach. Batar
annsin óig erluma fri forba gním cuilech.
Batar, tra, laich luthbasaig fri tregdad
sechnach saerchlanda. Batar ócbaid erluma
airrechtacha fri slait ocus sined ocus
esorcain indúsin. In tan, tra, rochomfhaic-
sigester A. do shenad ergna airmitnech
ierosolim atconairc taitneam in étguda
árondo bá chosmailius in errid bui imm
criost intan donarfaid dósum riasíu anall.
Ro chomscuir a menmain; rolá gráin ocus
ngairbthe dia gnúis, ro chennsaid a cride ocus
a menma fri foraithmet na sísi ocus na
taidbsen donárfaid in coimdi dó isin cat-
raig maicedondai, dianainmm dihó, la
décsain in uasalshacairt craibdig cusin
tlacht n-alaind n-árónda imme.
Atbert fris parmeníon ocus araile a
chomthaisig. Cid foruair dó in cúmscugad
gnéesin; ar ba h-ed nobítís na toisig sin
dgres oc imcaisin gnúisi in ríg. Is
iarum ticuaid dóib in fhír tarfaid dia dó i
cosmailius in tlachta búi im iothás, ocus in
nerta ronert dia dó imgabail rigi ina h-
aissia ocus in cumachtu rogab tria forcon-
grad in choimded; ocus ni rofhetsum assin,
tra, adochumm ierolsolim. Ro seinntea
stuicc ocus orgháin sída leo iarum, ocus
roadrustarsum in coimdi co n-umalóit moir,
ocus co n-inísli; ocus asbert A. fria
muinntir uli adrad don aedhdia, ba caem-
chód n-adartha annsin. Ba se, tra, abés
A. co a bás iarum, caemchlód n-adartha in
cech catraig ar cumad a bésom nobeth in
cech catraig dia eisi. Ni roiderscuch tra, A.
isin catraigsin ierosolim. Atbert iothás
iarum fri popul n-israelda .i. na gnímu
doróna A. isin adrad sin.
Iarsin, tra, rochathaig A. fri parthi .i. cenel
garg feochair sin i cathraib. Ite parthi
indsin ata andsum isin domun oc sáigded
ocus oc dibercrad. Ro chlóisium iarum A.,
ocus rotus díbda comór condorcratar leis
a nhdaigfhir, a curaid, a cathmiled, conarfa-
caib díb acht a m-búi a m-bronnaib a m-ban
ocus cech ní narb ingnima dib an inberach
in chatha. Ar rochathaigset i fharrad pers
fortús, ocus anaenur iarsin adéoid. Tanic,
tra, Alestris .i. rigan na cíchloiscthi, ainmm
ele di .i. Minothá, dochomthusmed clainne fri
h-Alaxandir: dóig lé cumad garg a clann
ocus clann A. Ba socraid in bánnscal,
tanic annsin, c.c.c. ban do chasbantracht
calma na cíchloiscthi; ise al-lín isin dailsin.
Rosindraidset tra, ocus rochloiset ircános,
ocus hibergitas, ocus parabánós, ocus
sapiós ocus araile cenela fil i taeb slebi
cúcaist atuaid. Ni sund, tra, dlegar a
fhaisnés scéala in banntrachtasa. Do
thairbir, din, A. crasmos ocus dactos, cenela
nemthairberta cosin anall fóchumachta.
Rosiacht in catraig dian ainmm nisam,
ocus rosiacht na slebti dídalta, ocus
rosiacht go pilísa cusin rigain. Conidhe
tindscra tuc A. di in ferannsin. Rthogail
carraic nhdermair forfhémdig hercoil do
thogail fobíth ar rogart talamchumscugad
dímor de. Derrscuchad do A. in gnímsin
do dénum sech hercoil. Romarb A.
sochaide do thaisechaib ocus do dégdáinib
a cheniuil fesin. Dorochair leis aminntus
mac sethar a mathar ocus mac athar a
lesmathar. Dorochair parmemion, ocus
filatos, ocus atolius, ocus arcilaus, ocus
pansanias. Dorochair leis, din, acolitus
brig-aesta, ar a ebert, ba dáglaech pilip
in tan buisium oc derrscugud gaiscid do
pilip ataig le anda A. In dóig, ol A. ba
cutrumugad gaiscid duitsi frimsa, ocus
nach fíu leat cutrumugad fri pilip. Imsai
A. fris lasodain, ocus ataig lám fó a gái
fair, conusmarb focetoir gura h-eilnéd
ocus gura coirbed in fhuil ass, isna lestraib
a m-bui do lind ocus do bíud ínntib ocus
foraib isin imscíng rígda. Doróna gníma
cuilecha aile .i. clistius fellsom ocus
rer comrichnama ocus comalta do A. fén f
scoil arustotail co m-búi i comaitecht A.
for a shlogud. Agallam dé ocus adrad dé
dobertís ann for A. fo h-ead nobítis for
cind A. in cech loc dó ic a bélugud fris.
Conerbert, din, calistius in fellsom
frisna taisechu maicedondai, batar in
a fharrud. Ni chredim socraít, olse, lá
plait ocus arustotal an dongiamne, ar is
aenhdia a deraitside dobeith ann. Is com-
rurgu dúinne, tra, acallam dé do thabairt
do A. acht is acallam rig ocus tigerna
ocus immper chumachtaig ocus fir oirdnige
o dia, is cóir do thabairt dó. Ba h-imarcide,
tra, lasna taisechu maicedondai innísin,
ocus roscaemchlaiset iarsin acallam ocus
bennachad do A. Roráthaig A. innísin
ocus ba tocrád mór dó. Ised dorímed .i.
ioseppus ocus iosebius ocuso A. guras-
marb A. a chomalta triasan fhochaindsin.
Hiteat sin, tra, na sécla atchuaid iothás
don phopul israelda iar n-adrad do A. i
iar soud uadib dó.
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11