An Teagusg Créesdéegh,
Chun Aós óg no Leanavh do Heagusg.
Fuiligig, agus leígig do Leanéevh teeght chugamsa,
agus ná Toirmisgig iad: oir is da navhuil Shúd ta
Réeght na Vlahus. Marcus x.14
AShée Sheo an Veaha Varhanach, ionus go Nahnéod-
éesh tusa an taón Diá féerinigh, agus an té nogh
do chuirish úait, Josa Créesd. Eoin xvii.3
Re. M. R. Dr. SHEÚMUS BULHEÁR
AGUS
Aisdrighe a Béurla, go Gaóilge, Le Muirer-
tach Bán O'Céiliochuir, ó Heáum-
pull Clúaindrohid.
Airna chur agclodh
A GORCUIG,
Re Thomás Do Wheéte agus re Sheúmus O'Haly.
San mbliain, 1792.
Urnihe an Tiárna.
Ar Naihir, atá air neavh, go naovhur hainim.
Go Digeah do reeght: go neúntear do
hoil air an dalavh, mar néighear air neavh. Ar
narán láehúil tavhir dúin aniugh: agus mah dúin
ár gíonta mar Vahameed do chágh donee cionta
nár náigh: agus ná leig Shin a demptáshún
agh Saór Shin o olc. Biogh mar Shin.
Faílhe an Angil.
Go mbeaneehur duit a Vuire, tá lan do na
grásdivh, ar Diarna Maille leat, is Beanihe
idir na Mnáivh hu; agus is beanihe torradh do
vrúim, Iosa. Naovh Vuire, a Vahir Dé, guig
oruin na peackuig, anis, agus air naóir ár mbáis.
Biogh mar Shin.
Crea na Nápsdul.
Creidim an Día, an Taihir uilecóghtagh,
Cruhnihóir neivhe agus talooin; agus an
Isee Creest eanvac ar diarna do, gavug ón Spirid
náovh, dorug Muire Óii, duilling an faísh, faoi
Pontius Pilate, do Ceúsag air Cruish, fúair bás,
agus do héilickig: dochúaig Shees go Hiffirun: do
aishéirig an treas lá ó Vareevh; dochuáig Suás
air neavh, tá na heegh air deasláivh Dé an Tahir
uileChóghtagh: as san tuckfuig a tavhirt Brehúnish
air véoivh agus air Vareevh. Creidim San Spirid
náovha, an náov eagluis Chatoilikee Róvanágh;
Agumun na náovh; Amahunus na beackee; an
aishéireegh na Collu, agus San meaha heereegh.
Beegh mar Shin.
An Confiteor.
Adaveeim do Dhiá uilecóghtagh: do
Vuirre Veanihe tá ríavh na hógh; do Michaél
naóvha archaingeal; do Naóvh Eóin basde; do
na habsdolivh beanihe Peaduir agus Pól; agus do na
neeivh uile, gur feackees go róvór am Smeentiv;
am yneerhiv, agus ambréitrivh, am chiontivh,
am chiontivh, am chointivh lán vóra: Air an aúr
San, gúidhim naóvh vuire ta go Sheereegh na
Máighdin, air Vícheál naovha Árchaingeal, air
Eóin náov baisde, air na Habsdoil Veanihe Peaduir,
agus Pól, air na naóivh uile, agus ortsa Aihir,
guee chun mo Hiárna Diá, airmo hon.
Go néinig Día uilechóghtagh, trócuire orm,
agus mahavh dam peackeevh, le Morehreocuirogh
chun na beaha Sheereegh. Amen.
Go ma deónagh le Día uilecóghtagh trócui-
reagh, Pardún, agus mahachus iomlán mo feackee
uile Yam. Biógh mar Shin.
Ahlúgh Roivh Bia.
Beanuig Sheen a Hiárna, agus na Toúrhu-
see Sheo, nogh tá meed do ylacka ód laívh
Havhurhúgha, tré Chreesd ár Diárna. Amen.
Alhúgh har éis beeg
DoVeirimeed Baóchus duit a Dhía uilechógh-
tuigh, air son do Vórhoúrhustee, nogh
voireas, agus do Riáleeghs airfeag Saól, na Saól.
Biógh mar Shin.
AN
TEAGUSG CRÉESDÉEGH.
AN CHEUD CEAUGHT.
Air Dhía uileCóghtagh, agus air Creesdúigh
an Doúin.
Ceisd.
Cé Cruhnig an Doún?
Freagra. Día.
C. Cé is Día an?
F. Cruhnóir neivhe, agus talooin, árdHiárna
an uile nee, Ameid sa Mahus go hanchóimsheagh
Sheereegh.
C. Cá vuil Día?
F. Ta She San uile áit, agh go preensibalha
derhur aveh a Vlahúnas mar a Voillsheen é fein
do na feeraónivh.
C. Cread Chialleen tú le neavh?
F. Reeghd yloíre Dé, a naóivh, agus Aingil.
C. Ma tá Día an gagh uile ait, créud na feick-
imeed é?
F. Mar is Spirid feer ylan únrick e.
C. Cread do chíalleen tú, an tan adeir tu gur
Spirid ylan Dia?
F. Ciálleem na fuil Corp aige, agus nách feidir
le Súilivh daona é eickshint.
C. An Veickean Día Shéen?
F. Feickion, agus ta do ynáh a faire oruin.
C. Avhuil fios gach née aig Dia?
F. Atá, air ar yaivh hort, air avhuil láhreagh,
agus air avhuil le teaght.
C. An Raivh Túish aig Dia?
F. Nee Raivh; do vee aun Riavh, agus beh
go brágh.
C. An féidir le Día gagh uile nee yeúnavh?
F. Is feidir, agus neel aón née doickúil na
doyéunta aige.
C. Cread dá ndeárnig Diá an Doún?
F. Do Neavhnee.
C. Cunus doRin Diá an Doún?
F. Le an ockul avháin.
C. Cread fá na ndeárnuig Día an Doún?
F. Cun a Cóghta, agus eagna dóillshúgh agus do
heisbaint, agus chun bountaisde agus tairife an duine.
AN II CEAGHT.
Air an gríoch fa nar Cruhueeg an Duine.
C. Cread é an Rod duine?
F. Aón do Creatuireevh Dé, deúnta do
chorp agus danam, air Cosvullughd Dé.
C. Cread an avuil duine deúnta air eevágh, no
air Cosvulughd Dé?
F. An anam avháin.
C. Cread an avhuil an tanam a goisvulught do
Dhia?
F. Aveh na Spirid do-varafa.
C. Cread huigean tú, an tan deir tu an tanam
veh Dovarafa?
F. Tuigim nágh feidir leis an anam bás dáil go
brágh.
C. Os cíon aveh na Spirid do-varafa, cunus
eile tá Cosvuil le Dia?
F. An aveh inúil air aihine chur air, agus é
yrá-ú.
C. Cread na háovh na dug Día anamnacha yúin
tá inúil air aihine chur air agus é yrá-u?
F. Ionus go neúnfamées an crióch fá nar Chruh-
nig Sheen do Covleena.
C. Cread é an Críoch fá nar Cruhnig Día Sheen?
F. Chun é aihint agus do yráugh anso air talavh,
agus na yiágh San, e eickshint agus do healavúgh
a Vlahúnus.
C. Cunus is féidir lín Día aihint air talavh?
F. Leis na féerineevh do vhuin She yuin
dfoúluim.
C. Ca Vaíghmeed na féerinéegh Sheo do
vhúin She yúin?
F. Atáid go háirihe Sa chré.
C. Cread é an nee an Chré?
F. Atá Suím ar Greidivh.
C. Ké Rin an Chré?
F. An da Absdal deúg.
AN III CEAGHT
Air Chré na Nabsdal.
C. Abuir an Chré?
F. Creidim an ndía, etc.
C. An vhuil gach nee san Ghré, is reeghtanagh
duin do Chreidiovh?
F. Nee vhuil.
C. Cread iad na nihe tá san Chré?
F. Ruindiávhra preensibálha ár greidivh, agus
Articlee eile tá reeghtanagh.
C. Cread iad na Ruindiavhuir freenshibalha iad
san?
F. Aonduht, agus Tréenoid Dé Ionchollúgh,
bás, agus Aishéireegh ár Slanahora.
C. Cread na háovh, na vhuil Aondught, agus
Treenoid Dé, ioncollúgh, bás, agus Aishéireegh
ár Slánahora, na Rúndiávhrivh preenshibalha?
F. Mar nách féidir do neach, hainig an úsaid
céille, veh Sávhálha, gan éolus veh orha, agus
iad do creidiovh go diongválha.
C. Cread iád na Resuín eile, le na ngoirhear Rúndiávhura
préensibálha do Aondaght, agus do
Hreenóid Dé, do inchollúgh, do vás, agus do
Aisheiréegh ár Slánahora?
F. Do vrée go vhuil gach Rúndiávhur eile don
Creidiovh leanúnugh orha.
C. Cread chiálleen tú le Rúndiavhurivh?
F. Fréerineegh nách feider leen do huigshint.
C. Cread na háovh mar shin na greidimeed
féerinéegh creidivh nách feídir leen do huigshint.
F. Mar do heaguisg Dia iad.
C. Cread na háovh na niaran Día oruin, nihe ná
tuigimeed do Creiduint?
F. Ionus go ngéillfemees ár Résún, cov-mah
le nár doil da yleegh naóvha.
C. Cunus do yeíllimeed ár doil do ylee Dé?
F. Aig deunávh nee, tá do-yeunta, mar ór-
déeghn Dia é.
C. Cunus do chuirimeed ár gcíall le Dlee Dé?
F. Leis an nee tá dochreidte do Creidiovh, mar
do heaguisg Día é.
C. Cread do chiálleeghn Aondught Dé?
F. Na fuil aun agh aón Día, nogh-véúrfuig
Sonus Sheereegh, mar luághd Sheereegh do na
feeraónívh, agus peanuidee Sheereegh don drúing
Valluihe.
C. Nách feidir ahuille Déhy veh aun, agh aon
Día?
F. Nee feidir.
C. Cunus nách feidir nées mó Déhy veh an?
F. Mar aShé Día, ardhiárna an uile nee, agus
nach feídir a Cov-veass dáil.
AN IV CEAGHT
Air an Dreenoíd, agus air an ionchollúgh.
C. Creud chiallees an Treenoid?
F. Aon Día a dree pearsanivh.
C. Ce híad na trée pearsana iad San?
F. An Tahir, an mac, agus an Spirid naovh.
C. An Día gach aón do na tree pearsanivh Shin?
F. AShead.
C. An tree Déhy na tree pearsana San?
F. Nee headh, air Son go vhuilid na dree
bearsanivh, fa leih, fós neel ionta agh aon Día
avháin.
C. An vhuil aón do na tree pearsanivh díaga
San, nees shini, ná nees eagnee na chéile?
F. Nee vhuil, mar is aón Día avhain, céuna,
na tree pearsana díaga San, nee feidir le aon acu
veh nees Shini, ná nees eagnee ná na pearsana eile.
C. Cread Cíallées an Tionchollugh?
F. Gur yavh Día an mac, an dara pearsa don
tréenoíd, colun daóna uime, chun Sheen duásgla,
agus do hávhaíl.
C. Cunus dainimneen tú Día an Mac?
F. Iosa Creesd.
C. Cad chialleen tú, an tan derhur gur yavh
mac Décolun dáona?
F. Cíalleem gur yavh air nadúr dáona.
C. Cad chíalleen tu le Nadúr daona?
F. Corp agus anam mar ta aguine.
C. Nár an Iosa Créesd na Dhia, an tan do ylac
colun dáona?
F. Dfhan.
C. An Raivh Iosa Créesd do ynáh na yía?
F. Dovée.
C. An Raivh Iosa Créesd do ynáh na yuinne?
F. Née Raiuh, agh ó aúm a ioncholluihe.
C. Cunus creidfeam Iosa Créesd do veh anish?
F. Na Dhía feeríneach, agus na dhuine go fee-
ríneach.
C. Cread na haovh nar ylac Iosa Créesd Corp
agus anam?
F. Ionus go vaigh bas air ár Son.
C. Cread na haovh na Vaígheagh Creesd bas air
ár Son?
F. Go voillsheogh ayrá yúin, go Saisheogh
Ceart Vrehúnuis Dé. agus go Seórfugh Sheen ó
Coghtivh an Diavhuil.
C. Cunus doVéemuir a Góghtivh an Diáil?
F. Mar do Ginneag Sheen San beacka.
AN V CEAGHT.
Air feacka an Téenshir, no preeváur an feacka.
C. Cunus do guinneag Shéen San beacka?
F. Le hassúléeght ar geud Ahar Adam.
C. Céur vhiah ar géud heenshir?
F. Adam agus Eva, an céudear, agus an cheud
vhean.
C. Cunus hitt ar geúd Aihir an eassúléeght le
Dia?
F. Le géilleb do cahihivh an Diáil.
C. Cread do chialleeghn tu leis an Dial?
F. Aón do na Haingiolivh do yéebir Día as na
flahis.
C. Cread chialléen tu le Haingiolivh?
F. Spiridee glana cruhihe cun Diá do Aíghrú
isna-flaihis.
C. Avhuil feídum air bih air Aingiolivh, agh
Día do Aíghrú an isna-flaihis?
F. Tá do cuireag go minic iad mar Heaghtui-
reevh o yía go déenivh, agus taid Ainimnihe
Órduihe chun veh dar gcóinleaght.
C. Cread na haovh, nar deebiriog Aingil a Flahus
Dé?
F. Mar chúoghdur aneavhúléeght anáigh De.
C. Ar chuir Día Peanuid air hlée air bih eile air
Aingilivh an uávhir?
F. Do chuir, oir do dhmanig iad go hiffirun.
C. Cread Chíallees Iffirun?
F. Aít na vhuil peanidee Sheereegh.
C. An Raivh Iffirun do ynáh an?
F. Nee Raivh.
C. Cread na haovh na ndeárnig Día Iffirun?
F. Chun na ndial, nó na ndrohAingeal do fiána.
C. Andamantur drúng air bih eile go hiffirun,
agh Aingil an uávhir?
F. Damantur gach áon yeiv bás a neascairdeas
le Día.
C. An féidir le áon-neach teaght as iffirun?
F. Née feídir, as iffirun née vhuil fúasguilh.
C. Nár hitteadur na Haingil uile?
F. Néer hitteadur, do heassivh morán diovh.
C. Cread é an lúaghd hug Día do na Haingio-
livh do heassivh?
F. Do hockurig iád angloire heereegh.
AN VI CEAGHT
Air éifeaght, agus air freevhaúr an feacka.
C. Cunus do Smoghtuig Día le peanuid ár
Sheenshior?
F. Do dháor chun báis iad fein, sa slught na
ndíag.
C. Ar chuir Día aon feanuid eile air ár Sheen-
shior, aneúmish iad fein sa slughtnandiag, do dhaóra
chun báis?
F. Do chuir.
C. Cad iád na painta eile do chuir Día air ár
Sheenshior?
F. Do vhain déevh gach tidiol ceart, do vée
acu air na flahis ogus morán eile Súailkee nogh do
healavédur.
C. Cread iad na Súailkee eile vee aig ár Sheen-
shior?
F. Staid vihenáhach an éevhneas, an feag
heasséedur.
C. Ar dháorug Shine chun na Benós geúna
avhuil is ár Shéen-shear?
F. Do Dhaórug.
C. Cread na haov nar dáorug Shín cun na
Benós geúdhna mar ár Shéenshior?
F. Mar hángamuir air an Sáol Ciontagh San
beacka géuna.
C. An eúmish báis, cailluint gach titil fhahúnis,
agus na Suáilkée eile do healavhuig ar Shéen-
shear, ar lean aón aúr eile ó na beacka?
F. Do lean: do dhoirihig an Tuigshint do
laguig an toil, agus dfág ionuin uile claonadh chun
an uilc.
C. An vhanan an Doirihudus So na tuigshiona,
an laige San toil, agus an cláona chun uilc, aguin
har éish feaca an téensir do vahavh?
F. Fanuid, agh née mar fenós é, agh chnn
Shéen do hriail, agus ár luaghd do veadú.
C. Cunus do yéiméeid Mahachus abeacka an
Thénshir?
F. Tréluáght váis Créesd do yul adairife dár
Nanamnivh.
C. An Raivh Shé Réeghtanach Créesd dáil
vhais air ár Son?
F. Do vhée, oír a Shée Naovheagna Dé
dórduig é.
AN VII CEAGHT
Air heashth Créesd air an Sáol, agus air avhás.
C. Ar yavh Créesd colun dáona, gan máoill
har éis titiomha árgead heenshear?
F. Neer yawe; air Son gur gheallug é gan
máoill mar Uásgulhóir dove.
C. Co vhéid bliághan, har éis ár Sheenshir do
hittim, gur ylac Créesd colun daeno?
F. Tuairim cheihre véely bliáin na yiagh San.
C. Cunus dob éider an drúng do vhair Roivh
Creesd do heaghth agoluin dáona do háveail?
F. Le na Creidiovh go Raivh Fuásgulhoir le
teaghth, ogvs leis na Hahantivh do choimead.
C. Cunus do yaivh Créesd colun daona?
F. Do Gavhug é on Spirid naóvh Ambróin na
Máighdine Muire.
C. Cread é an Lá nar gavhug Creesd?
F. An Cúigugh la fihiod do Vhártha, no lá le
Muire an tsanais.
C. Cread an La Rugug Iosa Créesd?
F. Lá Nollug.
C. Cá faid do vée Creesd béo air talavh?
F. Tuairim tree mblián ndéug air ihed.
C. Cread é an Sórd beaha cah Creesd air talavh?
F. Beaha Rónáovha, amboghtineochd
so Vuillinghéev.
C. Cread na háovh nar vhair Creesd an faid
Shin air talavh?
F. Ionus go Múinfeagh duin le na veaha féin
Cunus ba chóir dúin ár mbeaha cahavh, avhuil
is do vhúin dúin le na vás Cunus ba choir dúin
bás dáil.
C. Cunus Créeghnig Créesd aveaha?
F. Fúair bás tairnealha air cruish.
C. Cread é an lá fúair Creesd bás?
F. Aóine an cheúsda.
C. Ca áit ar uilling réesd bás.
F. Air Cunc Calvary.
AN VIII CEAGHT
Air dhul Créesd go Hiffirum, agus Aishéirégh.
C. Cár yaivh Anam Créesd har éis a vaish?
F. Dochúaig Shé Sheés go Hiffirun.
C. A ndeachuig anam Créesd go hiffirun na
nanam damanta?
F. Nee yeachuig.
C. Cread é an áit na ndeachuig Anam Creesd
déis váis?
F. Go hiniod Suáivhnis da ngoirhur Limbo.
C. Ce hiád do vée a Limbo?
F. Do vée Anamnach na náov fuair bás Roivh
Creesd.
C. Cread na háovh na déighig na hanamnacha
San na náovh fuáir bás Roim Créesd, gan móill
go flahunús, déis amaish?
F. Néer vhéider do aón anam dul go flahúnus,
go bás Créesd.
C. Cread na haovh nár vhéidir dul goflahúnus
Roim bás Créesd?
F. Dá vrée gur vé Créesd do vée leis na flahis
dosguilh dúin.
C. Cá aúm dochúaig anamnacha na naóvh
dofuair bás Roim Créesd go flahúnus?
F. An tan dochúaig She féin aun.
C. Ca Raivh Corp Créesd, an tan vée anam a
Limbo?
F. An San uig.
C. An fada vee Corp Créesd San úaig?
F. Róin do hrée lá.
C. Cread dimig air Corp Créesd har éis veh
Róin do hree lá San uáig?
F. Déirig go glorvhur do-varrihe ó na Ma-
réevh.
C. Cunus dainimnéen tú an lá an ar eírig Creesd
o varéevh?
F. Tá Doúnugh Cásga.
C. An vhuil Shé Covh-réeghtanagh Aishéi-
réegh Creesd Do Chreidiovh, agus atá avhás
agus a ionchollúgh?
F. Atá.
C. Cread na haovh, na vuil Shé Cóvh-réeghta-
nadh Aisheréegh Creesd do Creidiovh, agus atá a
ionchollúgh Sa-vás?
C. Da vrée le bas dáil gur yéivhnig é véh na
yuinne, agus le an aisheiréegh ó Varéevh, do
yeivhnig veh na Yía.
AN IX CEAGHT
Air dhul Créesd air neavh, agus air Húrlioc an
Spiridneevh.
C. An deíghig Créesd air neavh
gan móill deís aishéiréegh?
F. Née yeachuig.
C. An fada dan Créesd air Tolavh, deis é aish-
éiréegh?
F. Dá ihid Lá.
C. Cread na háovh nar an Creesd air talavh déis
aishéiréegh?
F. Go vheillsheogh gur eirig go féerinigh, agus
go deagoisgfigh na Habsduil.
C. Cá ndeachuig Créesd Tar éis fanúint da
ihid la air an dalavh?
F. Dochuáig Suás air neavh.
C. Cunus dainimnéeméed an lá chuaig Creesd
air neavh?
F. Diardéen Deas-gavhála.
C. Cread as ar eirigh Créesd chun dul air Neavh?
F. O Vulluch Cnuic Olivet.
C. Andeachuig Créesd air neavh idir chorp
agus anam?
F. Dochúaig.
C. Ca át a Vlahúnus na vhuil Créesd anis?
F. Na héegh air deaslávh De.
C. Cread chiallées, an tan derhur, Creesd veh
air deis De?
F. Gur be Créesd na yaónught is goire do Dhía
a Vlahunus.
C. Cread na haóvh na ndéig Creesd air neavh?
F. Chun flahúnis dosguilh dúin, agus an Spirid
noavh chur úaig.
C. Ca aúm do chuir Creesd an Spirid náovh uaig?
F. Doúnugh Céengcéeshy.
C. Cread na háovh nar chuir Creesd an Spirid
náovh uaig?
F. Cun Shéen do naovhúag, neart agus Solás
Spiridalha havuirt duín.
C. Cread an fáh eile le nar chuir Créesd an
Spirid náovh chúin?
F. Jonus go neartógh na Habsduil chun an tees-
géil go heanmoin San dleegh nógh.
AN X CEAGHT
Air an Diomna núadh, agus air Covnaha na Cruishe.
C. Cread chiálléen tú leis an Diomna Nógh?
F. An Dlée, nogh le na dáinig Créesd
air talavh chun eed chur air bun.
C. Cread is Seantiomna an?
F. An Dleé tugug do na Giuduig.
C. An vhuil an dlée núa nees umlaine na an
Shean Dlee?
F. A-tá.
C. Cunus ainimnéehur lught leanúna na Dlée
anu?
F. Créesduihe.
C. Cunus aihnéehur gur Créesdihe Shéen?
F. Le Shéen do vaiste, le dlée Créesd dada-
vháil, agus le Covhurha na Cruishe.
C. Cunus déintear Covhurha na Cruishe?
F. Leis an laívh ndeish chur air an eúdan, as
San air an mbrollach, as San air nguáluin clidh,
agus as San air an nguálin deis, aig Rádh, an
ainim ainim an Ahar, agus an vic, agus na Sprid
naovha, béegh mar Shin.
C. Cread na háovh na néiniméed Cóvhurha na
Cruishe?
F. Chun Shéen fein do Coisreaga agus Rún-
diavhuir éifeaghtacha ar greidivh do chur ogúivne
yúin.
C. Ce hiad na Rúndiavhuir vora San ar grei-
divh, nogh chuireas Covurha na Cauishe a gúivhne
yúin?
F. Aóndaght, agus Tréenoid De, Ionchollugh,
agus bás ár Slanáhora.
C. Cunus chuirern Cóvurha na Cruishe agúivne
yuin Aóndught agus Treenoid Dé?
F. Leis natrée pearsanivh Dainmnúgh.
C. Cunus chuirean féer na Cruishe agúivhne
yuin ionchellú agus bás ár Slanahora?
F. Aig Smuéeniovh go vhúair Créesd bás air
Cruish chun Shéen do hávhail.
C. An Cóir dúin féer na Cruishe yeánavh go
minic?
F. Cóir, Agus go háirighe an aimshir gach
Cahihe agus Dainshéir, a dúish, agus andeire
urnihe.
C. Ca zhuil na Créesdihe féeriniocha le fáil?
F. San Eagluis éerinig avhain.
AN XI CEAGHT.
Air an Deaúmpull Véerrineach.
C. Cread chiállées an Teáumpull féerineach?
F. Cóvhchruinúgh na Greidiovhagh, Cóvchhanguilhe
San greidiouh geúna, a Sacraméenivh,
agus San éebirt ceúdna, fa, aón cháaun avháin
Soeickshiona air Talavh.
C. Gunus dainimnéen tú an Teaúmpull fée-
rinigh?
F. An Teáumpull Catilikée Róvhanach.
C. Avhuil aón Teaumpul Ceart eile an, agh
an Teaúmpull Catilikee Róvhanágh?
F. Née vhuil.
C. Cread na háovh nár vhéider aón Teaumpull
eile féerinigh veh an, aneámish an Teaumpuill
Catolikee Róvhanách?
F. Dávréegh nágh féidir veh an agh aon Diá,
is mar Shin nágh feidir veh an agh aon Teaumpull
féerinigh.
C. Agh na fuil Morán Creidiovh aun fá leih?
F. Atá morán aun devh, agh neel ann agh aón
Creidiovh féer.
C. Avhuil dfiáchuivh air gagh áon veh don
teáumpull feer?
F. Atá.
C. Cread na háovh na vhuil díachivh oruin veh
don Eagluis cheart?
F. Mar nágh féidir aón veh Sávhálha an
cumuish.
C. An uiris an eagluis éeriniogh daihint?
F. Is uiris, Ardréivheas De dáitig ée,
doRin So-icksiona don táol vór ée.
AN XII CEAGHT
Air covhurhéevh na Heagluishe féerineegh.
C. Cread an avhuil an Eagluis éeriniogh So-
eickshiona?
F. A góvhurhéevh aonda vaineas di.
C. Cread iad Covurhée na heaglishe féerinée?
F. Ata an eagluis aonda, náovha, Caitikkee,
agus absdolda.
C. Avhuil Covharhée na heagluishe féerinee,
air an eagluis Chatilikee Róvhánach?
F. Ata, agus San oirhe feín avhaín.
C. Cunus tá an eagluis Chaitilikee Róvhanách
aónda?
F. San meid na vhuil diáchivh air aClóin uile,
na féerinéegh Céuna de chrediovh, nu Sacra-
menti, agus an éebirt ceuna, do veh acu, emeih
úvhal don úghdurás ceúna.
C. Cunus tá an eagluis Catolikee Róvhánach
naovha?
F. An a teagusg, vhúineas Beaha náova.
C. Ós cíon naóvhught a teaguisg. Cad é an
née eile na vhuil an eagluis Chatolikee Róvhánach
náovh?
F. San uvhir, do yéenivh, do lean a teagusg,
agus do vee tásgúile le na naóvhaght an 'Sgach Sáol.
C. Cunus ta an Teaumpull Catolikee Coittean?
F. Aig Sheassavh tré an uile háoghal, agus
fórlahanúgh ameasg an uile Náshún.
C. Cunus tá an Teaúmpull Catolikée Rovh-
anách absdalda?
F. Mar cuireag na Séegh leis na Habsdil ée,
agus tréorihe leis an eagluis na ndiáig aig múineh
an teaguisg ceúna.
C. Cread na háovh na ngoiriméed aagluis Rovh-
anách don eagluis?
F. Ó an Róivh, már avhuil aceaun So-eick-
shionanaheagh.
C. Ce he Ceaun So-eickshiona na Heaguilshe?
F. An Pápa.
C. Ce hé an Pápa?
F. Biocaire Iosa Créesd air Talavh, agus Ard-
cheaun So-eicksiona na heaguilshe.
C. Ce na yiáig na Dainig an Pápa?
F. Andiaig Pheaduir, préovhabsdal, ceud
Phápa agus céud Easbug na Róvha.
C. Ce Rin Ceáun Eaguilshe, no Pápa do Phea-
duir?
F. Iosa Créesd fein, an Ceaun do-eickshiona.
C. Ce hiád dohaínig asteagh andíaigna Nabsdal
eile?
F. Na Heasbuig.
AN XIII CEAGHT.
Air an Réeghtanus atá le Eagluis crineach veh air
talavh.
C. An mbeig eagluis éerineoch air talavh do
ynáh?
F. Beid go Deire an Tsaóighil.
C. An vhuil shé Réeghtanach an eagluis do
heassavh go deire an doúln.
F. Atá.
C. Cunus atá Shé Réeghtanach an Eagluis do
heassavh go Deire an Doúin?
F. Ionus go Sheasógh mar holus do ynáh don
Tsaoghal, agus go Sauvhálfugh air hittim har aish
sa doiriheaght as ur Uásgil Créesd aid.
C. Cread chiálléen tú leis an ndóiriheaght as ar
uasguil Créesd iad?
F. Ciálléem an staid ainivhis agusarráide an
araivh an Doún Roívh heaght Créesd.
C. Cunus hávhálus an Eagluis an Seághal air
huittim har ais San Staid Ainivhis agus arraideh
shin?
F. Le Shéerheagusg bihynáhach na Véerinée
do heaguisg Créesd.
C. Nách feidir don Eagluis féin titim an
Erráide?
F. Née féidir air aon Vodh.
C. Cread na háavh na titean an eagluis an erráide?
F. Mar yeaull Créesd dóivh go megh féin agus
aspirid náovh maille leo.
C. Cread na háovhnar yeáull Créesd go mbegh
do ynah avochuir a Eagluishe?
F. Air vodh go uiád fugh féin, le fanvhúint do
ynáh avochuir a Eagluishe, na huile háoghil agus
Nashún do vhúine.
C. Cread eile yeáull Créesd da Eagluish?
F. Na Búafegh geattée iffiruin uirhe.
C. An Solás mór veh san eagluis éerinig?
F. ASheadh.
C. Cread na háovh nar Solás mor veh san eagluis
éerinig?
F. Mar is san Teaumpull éerinegh avháin, nar
feidir leen an Creidiovh féerineagh dáil, le Cumun
na náovh, agus le Mahunus na Beackée.
C. Cread huigion tú le Cummun na náovh?
F. Tuigim, go humlán gach ambainean leis
an Daúmpull Véerineach, le Húrnihivh agus le
Déaotibrichivh go goúrid, agus go gunéed
le chéile.
C. Cread chialéen Mahúnus na Beackee?
F. Gur fhág Créesd Covhugta aig á Eagluis
peackee do vahav.
AN XIV CEAGHT
Air nihiv eile tá Réeghtanagh chun ár Slanihe.
C. An leór veh don Teáumpnll Chatolikee
Kovhánach chun veh Slánihe?
F. Nee leor.
C. Cread neile tá Réeghtauach chun ár Shánu-
ihe an e-muish veh don Teaumpull Cetolikee Ro-
vhanach?
F. Peacka heachuint, agus Mah do yeunavh.
C. Cread é an née peacka?
F. Tá gnéevh, focul, na Smuéeniovh, ves
Cúntralha le Dlée Dé.
C. Ca vhéd Cinéal peocka aun?
F. Da Cineal go preenshibalha.
C. Cread iad an dá Cineal phréensibálha phe-
acka iad San?
F. Ta peacka Rin ár Shéennshior, agus peacka
yeineméed fein.
C. Cread é née peacka an Teenshir?
F. Ta an peacka na Dángamuir uile air an
Sáoghal aun.
C. Cread é née peacka an ynéevh?
F. Tá peacka deNéeméeid fein.
AN XV CEAGHT
Air pheacka Marfa, air pheacka Soluighe.
C. Cunus Roinhear peacka an yneevh?
F. Na dhá Roin Marafa, agus Soluighe.
C. Cread é an née peacka Marafadh?
F. Ta Cuir yo-ullinghe, Cruagalach pheanui-
deach an áigh Dé, nogh Sgarus grasa Náovhaghta
leis an anam, agus huilleas Iffirun.
C. Cread Chiálleen grása Naóvhaghta?
F. Tá Tourhus os cíon Nádúir veir Dia yúin
órduihe leis Chun shéen do Náovhúgh, agus do
neartúgh chun flaihis Dé huilliovh.
C. Avhuil grasda Réeghtanach?
F. Atá; gan iad neel Shé air gumus duin
flahus Dé huilliovh.
C. Andeínean na huile yrása Carruid do Dhía
déen?
F. Nee yéinean; cuid acu avhain do Spreagas
Shéen chun Mahusa yeunavh, agus fós do yeivh
peackuig vées air staid an pheacka Marafa.
C. Cunus Ainimnéen tu na grasda So do Sprea-
gus agus chuidees leen chun Mahuso yeanavh?
F. Gnásda gneevh.
C. An Donus mór tuitim abeacka Marafa?
F. Is Donus Ró-vhór é.
C. Cread is Réeghtancch dúin do yeunavh antan
hittimeed abeacka varafa?
F. Is Réeghtanach yúin ahreachus mor veh
oruin, agus adavháil nár Véeshdin.
C. Ca na háovh nar chóir dúin féeshdin yeá-
navh déis titim a Beacka Varahach?
F. Ionus go Vúighmées Carradus Dé, agus go
mbeméesh do ynáh ollavh don vás.
C. Cread is Reeghtanach dúin do yéanavh, an tan
hittmeed abeacka varfa is gan Cáehúlught aguin
air eeshdin do yeunavh?
F. Is Reeghtanach dúin Shin fein do Spreaga
agréevrúh iomlán agus le Rún na féeshdine
yéanavh.
C. Cunus aninimnéen tú gniovh Créevrúh
iomlán?
F. O Dhia atá aihreachus óm Cree orum, air
Son mo pheackée uile; ta fúah agum orha óm
Crée, ós cion gach uile nee, do vrée go guirid
fearg ort, nogh do huilleas mo uile yrádh air Son
charhanaght uileyrágh umlán fein. Ata Rún,
agus Munéen laidir agum le Cúnuvh do Náovh
yrás féin, gan fearg chur ort go bráh, agus mo
uile yéehull do yeanavh chun léoryneevh Sásihe
húirt am peackeevh.
C. An dúillfig umlán Créevrúh caaradus Dé
dhúin?
F. Túillfig, agus ashé avhain an meadhan tá
aguin chum Carradus De dfáil, an tan nách feider
léen faoishdin do yeanavh.
AN XVI CEAGHT
Air ghnéihivh Soúnrihagh an pheaca Marafa,
air an beacka Solaigheach, agus air phurgadoir.
C. Ca vheid cineal peackée Marahach aun?
F. A Sheachd, da ngoirhur Cínnpheackee
Marfa.
C. Ce hiad na Sheachd geinpheackee Marfa iad
San?
F. Uár, Sainth, drúish, cráos, fearug, foromud,
agus leisge?
C. Cread é an née peacka Solaighe?
F. Cuir éadrom anáigh Dé, nogh na Sgaran
léen na grasda naovhus Shin, agus na tuillean
iffirun.
C. Mar Shin, ó na Sgarran an peacka Soluihugh
léen na grasda, do naovhu an tanam, agus na
tuillean iffirun, Cunus donée dochus don Anam?
F. Ag Léeghdugh ayrádh do Dhia, agus da
ollúgh chun peacka marvha.
C. Cá ait an adéid an drung yeivh bás air staid
pheacka marfa?
F. Go Hiffirun air feag na Shéeréeghta.
C. Ca dteighean an Vuéen yeiv bás abeacka
Solaiheagh?
F. Go Purgadoireaght.
C. Cread é an née Porgadoireaght?
F. Aít feanuidúil na Vuilliugean an tanam,
airfeag Shealuid, Sulambéen oirúnuch air yul go
flahunus.
C. An Rachfuig neach eile go purgadóir, agh
an vuéen yeivh bás abeackéevh Solahugh?
F. Rachfuig gach náon na déarnuig leórynéeve
air feag a Veaha an Sna peackeevh do mahag
doivh.
C. An feidir do na hanamnivh atá a Burgadoir,
áon cóvhar dáil ó nár nurnihivh?
F. As feidír; Oir mar taid na gloin aig Dhía,
agus fós na mballivh don Eagluis, taid Róinfaírteach
agumun na náov.
C. Cread ée an vah ta diáchivh oruin do yea-
navh?
F. Ahanta Dé, agus na Heagulshe do choiméad.
C. Ca veid aihine dfág Día aguin?
F. Deih Nahanta.
C. Abuir Deh Nahanta De.
F. 1. Mishe do hiárna Dia, née veh aon Día
eile agut agh me.
2. Na tavhuir ainim De gan aur.
3. Coiméad an Tséery mar is chóir.
4. Tavhir dod Aihir, agus dod Vahir onoir.
5. Ná déin Marvhú goid na druish.
6. Na fianishe vreige an aon cuish.
7. Na Sáuntig bean nách leat fein.
8. Claun duine ná arneish.
AN XVII CEAGHT
Air an géud Aihine.
C. Ce hi an cheud Aihine?
F. Mishe do híarna Día, nee veg aon
Día agut agh me.
C. Cread ordées an Aihine Sheo yúin.
F. Aon Día avhain Dáighra, agus gan do
Aíghra agh é.
C. Cnnus is cóir dúin Día do Aíghra?
F. Le Creidiovh le Dochus, le grá, le Húrni-
hivh, agus le Héebirt.
C. Créud e an née an Creidiovh?
F. Atá Súailkée diaga, le na gredfum go di-
ongvalha, gach ar vhúin día yuin, do Creidiovh.
C. Cunus do chreidiméed an ndiá?
F. Mar ashé fein an éerine chéenty, agus nach
feidír ar mealla.
C. Créud é an nee Dóchus?
F. Suailkeas Diága, veireas muinéen laidir duin
chun na beaha shéeréegh, agus na meóin le na
Vaighméed ée.
C. Ca na haóvh na guiriméed ar ndochus an Dia?
F. Mar tá Shé Do-créeghnihe agoghtivh, Do-
créeghnihe a mah agus a Dróckuire dhuin, agus
do yeáull na huile Yráfa agus flahus Dé fein, tré
Iosa Créesd don vueen do yradhas é.
C. Cread é nee an Carhanacht?
F. Claóna breeghvur an anama le na ngrámeed
Día os cíon an uile nee, agus ar Góvhursa mar Shin
fein, le grá do Dhia.
C. An cóir duin gneerha Creidivh, Dochuis agus
grá do yéunav go minic?
F. Is coir go Ró-vinic.
C. Cread é an taúm go haónda nar chóir duin
na gneerha so yéanav?
F. An chéud aum, an tan hagameed an usaid
Resúin, agus air uáir an váis. An dara haúm,
an tan yluáishean an nauid Shin chun peacka, nó
an tan feackeemeed anaigh aón do na Suáilkeevh
Seo. An Treas aúm, an tan cuirimeed Shin fein
an Oruint chun na Socrameen do ylacka.
AN XVIII CEAGHT
Air an Aihine geúna.
C. Cread do hoirmisgean an cheud Aihine
oruin?
F. Gach uile pheaca, anáigh Creidivh, Dochus
agus grádh, agus anáigh Dútehy eile an Creidivh.
C. Ca vhéid Slee na Beackeen aón anáigh an
Creidivh?
F. An three feenty, no Sleegh.
C. Cread iád na tree hleegh iad San?
F. Air Dúish, le gan a lorg, agus ahint, Cad
do vhúin Diá. An dara Sleegh, le gan an nee
vhúin Día do chreidiovh. An treas hleegh, le
gan a chreidiovh, agus adavhail, an nee vhúin
Dia.
C. Ce híad an vheen, nogh ná loirigean fios aír
cread do vhúin Dia?
F. An vueen doyeíneas falleeh don teagusg
creesdeegh dfoulim.
C. Ce hiad súd na creidean an nee do vhúin
Dia?
F. Eirickig agus Paganuig.
C. Ce hiad súd do pheackeen le Diúlhúgh ada-
vhála an nee do vhúin Dia?
F. An vueen do heúnus go fullus, an nee do
chreidid na neentin.
C. An feídir don vhueen de heunas go follus an
creidiovh noc do chreidid na neentin, Súil veh acu
le veh Sávhálha an feag veid air an staid Shin?
F. Nee feídir, oír an te heúnas Créesd as cóv-
hir deeny, Sheúnfig Créesd é as cóvhir an Ahar
Sheereegh air neavh.
C. Ce hiád na peackee tá anaigh an Dochuis?
F. Tá éudochus, agus andóchus.
C. Cread é an nee eudóchus?
F. Tá neavhmuineen a trocuire Dé.
C. Cread é an nee andóchus?
F. Tá Muineen amudánta Slanúighe, gan na
medin is cúivhe chun afághla.
C. Cunus pheackees aón anaígh carhanachta,
no grádh Dé?
F. Le gach peacka marahagh.
C. Cunus pheackees aón anaigh yrá na cov-
húrsan?
F. Le Deevháil yeúnavh do, no gan cóvhir
huirt do, is é air gumus duit, na reeghtanus Spi-
ridalha, agus Corpurha.
C. Ce he is dógh leat do covhursa?
F. An chinne yáona uile; inion iád, an vueen
doyeineas do yeevhail, no a air ahurugh creidivh.
AN XIX CEAGHT
Air an géuna.
C. Cread eile do hoirimisgean an cheud aihine
oruin, aneúmuish na Beackee tá anaígh
creidivh, Dóchuis, agus grá, agus Dútéhi eile an
Creidivh?
F. An onoir is ioncuivhe do Dhiá, do húirt do
aón Creatúir eile.
C. An vhuil She toirmisghe oruin, na naóivh
do Onorúgh?
F. Nee vhuil.
C. Créad na háovh ná fuil toirmisghe oruin
onóir húirt do na náoivh?
F. Mar na tugameed doívh, an árd onóir nogh
do vaineas le Día aváin.
C. Cunus do múintear do chatilikiv, Ediryea-
lúgh yeánav idir an onóir huguid do Dhia, agus
an Onoir dohuguíd do na naóivh an tan do yúig-
hid chun Día, agus chun na naovh?
F. Air Dhia avháin iárruid trockuire; air náoivh
iáruid anguee.
C. An vhuil dlightheach aguin cumun nó guee
na náovh diaruig?
F. Atá; inion is mar diarameed urnihe ár govh-
chréatuíree air talavh.
C. Cread na haovh na dugid catolikihi onoir do
haishe na náovh?
F. Mar veedur aguirp roivhe Shin na Deaum-
pullivh ag an Sprid náovh, agus go mbeid an lá
deúnagh onorihe air neavh.
C. Cread na haóvh na Sleúghtid catolikihi a
Viághnishe eevágh Créesd agus anáovh?
F. Chun a Smeenty choingéal air lahúnus, agus
chun a Spreaga Suas chun aihiris yeúnavh air a
Suáilkeevh.
C. Nach fuil She toirmiskhe eevahee do yeúnavh?
F. Nee vhuil; agh nách mar Yeíkivh do yei-
nimeed iad, air nós Aíghrahóiree na ndía breíge.
C. Ós chion na Beackee tá anaigh Creidivh,
Dochuis, agus grádh, agus Dútéhy eile an crei-
divh, agus an onóir dleehur do Dhía do húirt do
aón crcatúir eile, a Vhuil aón nee eile toirmisghe
aig an geud aihine?
F. Atá; Gnáhavh Deishiright agus pishéog,
creidúint húirt do haívhrihivh, do lught feasa for-
tuín, agus cinoona, agus do lught aire agus
ahchórhihe ndeevheeny.
AN XX CEAGHT
Air an tara agus an treeúgh haihiúe.
C. Abuir an dara hahine
F. Na tavhir ainim Dé gan aúr.
C. Cread Órdeeghs an dara hahine yúin?
F. Lavhuirt le onoir, agus le uvlught, air ainim
Dé, anovh, agus gach née eile naovha.
C. Os cion onora huirt dainim Dé anáovh, agus
gach née eile náovha, Cad eile tá orduihe duin
San tara haihine?
F. Ar moighde, agus ár ngealloona Dlisdineacha
choingiovháil.
C. Cread do hoirimiskean an tara haihine oruin?
F. Gach uile Voighde agus miona breágacha,
neavchearta, neavhréeghtanacha, Easguinée,
Diávaslúgh, agus Mallahughta.
C. An vhuil Shé dlisdineach dearavhúgh aón
uair?
F. Atá an tan diárus onoir Dé, ar mah fein, na
mah na Cóvhursan é.
C. Cread chialleen tú le móighdivh neavhchear-
ta?
F. Moíghde eágcorach do Dhia, agus don Cóv-
harsain.
C. An vhuil diachivh air yuinne Sheasavh chun
moighde eágcora?
F. Nee vhuil; do pheackig an ayearavugh,
agus do pheacógh na cóvhleenadh.
C. A vhuil diáchivh oruin móighde dlisdineacha
covhleena?
F. Atá; agus ba vhiona a govhleena.
C. Cread chiálleen tú le mionivh eíghig?
F. Brishe tree voíghdivh dlisdineacha, no
moighdc huirt go neavylisdineagh.
C. An peacka mór miona eíghig?
F. Is peacka mor troúm é.
C. Abuir an treas aihine?
F. Coimeád an teery mar is choir lá an Tiarna.
C. Cread órdees, an treas aihine yuin?
F. An Doúnugh do cahavh an úrnihivh a
ngneerhivh riállha.
C. Cread chiálleen tu le uvhleeght no Dútéhy
riállhughta?
F. Aifirion deisdeaght, eisdeaght le teagusg,
agus leouir vaha légh.
C. An leor Aifirion deisdeaght, chun an dóu-
nig do naóvhúgh?
F. Nee leor; nee fulair cuid vór don lá hoiri-
virt do Dhiá.
C. Cread ta toirimisghe oruin san treas Aihine?
F. Gach uile obuir haórugh neavh-reeghtinach,
ná oibiricha maslahugha peackoola eile.
AN XXI CEAGHT.
Air an Ceahrú Haihine.
C. Abuir an ceahrú aihine?
F. Tavhuir dod Aihir, agus dod vahir
onóir.
C. Cread órdees an ceahru Aihine dhúin?
F. Grá onóir, agus úvhlught do húirt dar náhir
dár máhir, agus dar nuoghturanioh.
C. Cread do hoirimisgean an Ceahrú aihine
oruin?
F. Gach uile áuntoil, agus neavhúvhleeght an-
áigh ar nahuir agus ar mahir, agus ar naughturan.
C. Cread atá diáchivh air tuismitheoirí, agus air Uáchturá-
nivh do yeúnavh don vhúeentir tá faói na smaghd?
F. Is cóir dóivh aireachus yeúnavh orha, eagla,
agus grá Dé do Heagusg dóivh.
AN XXII EAGHT
Air an Cúigú agus an Shéúgh Haihine.
C. Abuir an Cúigúgh Aihine?
F. Na Dein Marugh.
C. Cread hoirimiskean an cuigú aihine oruin?
F. Gach Dúnvarúgh toilhenagh, troid, is
brúigheánta.
C. An eúmish Dúnvarúgh, troid, agus brúigh-
eanta, cad eile do Hoirmisgean an cuigú aihine?
F. Gach uile Occuil éagcorá, fuáh, fearg, agus
run Deelhuis.
C. Abair an Shéú Aihine?
F. Na dein druis, no Aighaltranus.
C. Cread hoirmisgean an Sheú Aihine?
F. Saórraidee neavhylana le mnuee, no le
fear mná eile.
C. An eúmuish Saorráidee neavylana lemnuee
fir eile, no le fear mná eile, cad eile ta toirimisk-
he aig an Shéú aihine?
F. Gach feúchint, focul, na gneevh, tá cún-
trálha le geanamneeght.
AN XXIII CEAGHT.
Air an Sheachtú, agus an Tochtú Aihine.
C. Abair an Sheachtú Aihine?
F. Na déin goid.
C. Cread hoirimiskean an Sheachtu Aihine?
F. Gach uile hógail andlihagh, na Coingvhail
choda duine eile.
C. An eúmuish tógail, agus choingvhail andli-
hagh choda duine eile, cread eile hoirmisgean an
sheachtú Aihine?
F. Gach uile Veaúllhoireaght, andeel na agea-
neeght ná aón eagcoir eile yeánavh aiar chuid do
covhursan.
C. Cread órdeen an Sheachtú Aihine dhuin?
F. A chuid cheart fein, do huirt do gach
nduine.
C. Creaud ta diáchivh air an mbueen, na vhuil
chuid deeny eile acu go nevhylisdineagh, do
yeunavh?
F. A huirt har aish, ma tá air agumus, no nee
mahfear an peacka.
C. Abuir an tochtú Aihine?
F. Na déin fiaghnishe vréige anáigh do covhur-
san.
C. Cread hoirimisgean an tochtú Aihine?
F. Gach fiághnishe vréige, Barúlúcha meara-
hill, agus breúga.
C. Cread eile hoirimisgeas an tochtú Aihine?
F. Gach munubur agus cúlcháint eile, nogh do
leírsgriosas clú na covhursan.
C. Cread órdees an Tochtú Haihine dhuin?
F. Smúeeniovh agus lavhirt air chách, mar ba
vhían lin iad do smueeniovh agus do lavhirt orúin.
C. Cread eile órdees an Tochtu Aihine?
F. An eerine lavhirt agus Dsiághnishú an gach
uile nee.
C. Cread is chóir don vuéen loitteas clú agórsan
do yeunavh?
F. Andéehull yennavh air aleígheas, óir gan
San nee Mahtear an peacka.
AN XXIV CEAGHT.
An Náough agus an Deihú Aihine.
C. Abair an Náoughú Aihine?
F. Na Sáuntuig bean do cóvhursan.
C. Cread hoirmisgean an náoúgh Aihine?
F. Gach anivhian, agus smúeeniovh toilhea-
nach atá anáigh Geanamneeghta.
C. Cread eile hoirmisgean an náoúgh aihine?
F. Gach uile Ocáid, chorrees shin chun smu-
eenty neavhghlana?
C. Cread iád na occaidee chorrees smueenty
neavhghlana?
F. Cóvhratée neavhgheanamnée, Leouir, agus
pictuiree neavhmacánta, ugus gach cahav-áimsire
eile ta coonturugh aig geanamneeght.
C. Cread eile Veasus tú veh na Nócaideevh,
chun smueenty agus anavhian truáillihe Corree?
F. Deevheenis, Drohcóvhlúadur, agus anvhe-
asaraght, a gahavh beegh agus Deegh.
C. Abuir an Deihu Aihine.
F. Na Sáuntuig máoin do Covhursan.
C. Cread hoirmisgean an Deihú Aihine?
F. Gach auntoil eágorach chun choda ná Sochur
no covhursan.
C. Chun ca vhéid Aihine nar fieidir, na Deih
nahanta do cheappa?
F. Chun dá aihine preensibalha.
C. Ce hiad an dá aihine preensibálha iad san?
F. Día do ghrá ód chree agus ód hanam go
humlán, agus do covhursa mar hu feín, mar ghrá
do Dhiá.
AN XXV CEAGHT.
Air Ahantivh na Heaguilshe.
C. An vhuil Ahanta air bih eile aun agh Ahanta
De?
F. Ataid Ahanta na Heagailshe.
C. An vhuil díachivh oruin Ahanta na heaguil-
she do choimead?
F. Atá; an-te dhiulhees eisdeaght leis an ea-
gluis (deir Creesd) beegh meas paganuig aguivh
air.
C. An-umugh Aihine hug an Eagluis duin?
F. She Aihine.
C. Abair shé Ahanta na Heaguilshe?
F. 1. Aifirion déisdeaght gach aón Doúnugh
agus gach Lá Seery.
2. Trosga yeunavh air na laehivh ta Órdihi.
3. Feeshdin air Beackee yeanavh uáir San
mbliághan.
4. Comeen, no Corp naóvha an Tiarna cha-
hav am caísg.
5. Deachvúgh do yeel leis an Gleír.
6. Gan Solomontucht pósda yeánavh, a daovh
astig don aimshír, ná don na ceímioniovh gaóil atá
Toirmisghe.
C. Cd é an cheud Aihine?
F. Aifirion déisdeaght gach Doúnugh, agus lá
Seery.
C. Cread chialleen tú le laéhivh Seery?
F. Laéhy aírihe, dorduig an Eagluis do náo-
vhugh.
C. Ca na háóvh nar ceappug laéhy Seery?
F. Chun Rúndiavhura eifeaghtacha ár greidivh,
Suáilkee agus taidhlickee na Naóvh chur agúivhne
dhuin go minic, agus Dia do Ghloirúgh ionta.
AN XXVI CEAGHT.
Air Ahantivh eile na Heaguilshe.
C. Abuir an tara haihine na Heaguilshe.
F. Trosga do yeánavh, agus gan feóil
dihe 'Sna laéhlvh atá Órduihe?
C. Cread tá diáchivh oruin yeanavh Sa tara
Haihine.
F. Róin don vliain do huirt do trosga agus do
chreánus.
C. Cread chiálleen tú le laéhivh troisge?
F. Laéhi choisgeas oruin feóil dihe, agh lúalus
duin nees mó ná aon véily chahavh.
C. Abair an treeú aihine na Heaguilshe?
F. Feeshdin umlán do pheacee yeúnavh an
chuid is lú uáir San mliain.
C. Cread chiallees an Aihine, Feeshdin yeanavh
an chuid is lúgh úair San mliáin?
F. Chialleen, bagguirt chrúaig, veh oruin ma
anameed bliain gan feeshdin.
C. An leór, gan dul agh aon uair avhain San
mbliain chun feeshdin yeanavh. F. Nee leór is reagh-
tanach do gách nduine do hitteas abeacka varafa,
fushdin yeanavh go minic, agus do aon nar vhian
leis dul air aigh 'Sna Suailkeevh diaga.
C. Abuir an ceahrú Aihine na Heaguilshe.
F. Corp creesd do cahavh am caísg no angar di.
C. Ca vhuil diachivh oruin comaoine ylaca am
caísg?
F. An ar Bporáisde fein.
C. Cread e cúigú Aihine na Heaguilse?
F. Deachú yeel le nar gleir.
C. Cread chialleen an Aihine, Deachú yeel?
F. Deis sheo ta shé diáchivh oruin coúir agus
Cúnavh cohihe huirt dar gleir.
C. Abuir an sheú, agus Ahine yeúnach na,
Heaguilshe?
F. Solomuntacht posda yeunavh an aúm toir-
misghe, ná gáol toirmisghe do phosá.
C. An vhuil ahille Ahanta Eeaguilshe, aneúmish
na Shé nohanta so ainimnihe sa teagusg Créesdee?
F. Ataid, ach ashiad so na hahanta Préensibal-
ha.
C. Cread tá réeghtanach chun na nahanta Dé
agus na Heaguilshe choiméad?
F. Grasda Dé.
AN XXVII CEAGHT.
Air an méonivh tá chun grasda De dáil, agus air
Duish do na Húrnihivh.
C. Cunus is feidir léen grásda Dé dfáil?
F. Go soúnrihngh le Húrnihivh agus le
Sácraméenivh.
C. Cread é an née urnihe?
F. Togvhail ar grée Súas chun Dé. Smúeen-
iovh air, é voladh agus a Veanacha diaruig.
C. Ca aúm is chóir duin urnihe yeunavh.
F. Ba chóir dúin ar mbeaha cahav an Urnihivh?
C. Cunus is feidir dúin ar meaha cahav án
Urnihivh?
F. Ar nuile ynéerha, Smúeenty, agus Breihre,
do Hoirivhirt Súas do yloire Dé, agus Sheen feín
do choingvail air Staid na ngrás.
C. Ca aum go haonda ba chóir dún Urnihe
yeánavh?
F. Air Maidin, am hráhnóna, anaum Cahihe,
agus Dáinshér.
C. Cunus is cóir dúin urnihe yeánavh?
F. Le nár Smeentivh uile hocurúgh air Lahú-
nus.
C. Cread iad na Hurnihe is ionvolha dúin do
dheanavh?
F. Urnihe an Tiárna, nó anphaidear, fáilhe
an Aingil, agus Cré na Nábsdal.
AN XXVIII CEAGHT.
Air Urnihe an Tiárna, agus Fáilhe an Aingil.
C. Ce Rin an phaidear?
F. Iósa Créesd.
C. Abuir an phaidear?
F. Ar naihir atá air neavh etc.
C. Ciá da ngoirhur Aihir, antan deirhur Urn-
ihe an Tiárna?
F. Diá uilecóvhaghtach, nogh is Aihir duin
uile.
C. Cread chiállées, go naovhur hainim?
F. Leis Sheo eémpeémeéd Mola agus gloire,
húirt do Ainim Dé.
C. Cread chiálleés, go Daga do Reeght?
F. Leis Sheo eémpeémeéd air Dhiá Sheilivh
ylaca nár grahachivh an sa táolsa, ionus go mbe-
meés an ochuir san Sáol eile.
C. Cread chiálleés, go ndeintear do hoil?
F. Leis Sheo eémpeémeéd go mbemeés ollavh
chun ahoile yeánavh air talavh avhuil taid na Ha-
ingil air neavh.
C. Cread chiálleés, ár narán láehúil tuir du-
in aniugh?
F. Leis Sheo eémpeémeéd gach óilúint ta
Reéghhanch dúin a dáovh cuirp, agus anama.
C. Cé ocuis mó eémpeémeéd óilúint dár gorp
na dár Nanam?
F. Is mó go mór dár Nanam.
C. Cread is óilúint dár Nanam?
F. Urnihe, focul Dé, agus go Hairihe, corp
náovha an Tiárna?
C. Ca na haovh, nar Urnihe, focul Dé, agus
corp naovha an Tiarna, is oiluint dar nanamnivh?
F. Mar doneid oiluint, agus Savháil do hláinte
an anama.
C. Cread é an nee Saól an anama?
F. Grásda naóvhughta.
C. Creud chíalleen, mah dúin ar gionta mar
Vahameed do chách donee chíonta nár náigh?
F. Leis Sheo eempeemeed, ár Dhía, ár gionta
Vahav dhúin, mar Vahameed do chách donee chi-
onta oruin.
C. Cread chiallees na leíg Shin a Gahugh no
a Temptation?
F. Leis Sheo eempeemeed go neartógh Día
Sheen anáigh gach cahihe agus toirimisg.
C. Cread chíalleen, Saor Sheen ón olc?
F. Leis Sheo eempeemeed air Dhía, go Saór-
fugh air olc, agus go preenfibalha air pheaca.
C. Cread chiállees an focul amen?
F. Biógh mar Shín?
C. Abuir failhe an Aingil? nó an Beanacha
Muire?
F. Go mbeaneehur duit a Vhuire, ta lán do
ghrasivh etc.
C. Ce rin an Beanacha Muire?
F. An Taingeal Gabriel, agus naovh Eleesh
doRin an cheud cheud, agus an Eagluish an Roin
Deunach.
C. An vhuil shé Dlisdineach, Onóir huirt don
Vaighdin Veanihe?
F. Atá air gach aon chor, ó hug Día fein an
oiread San onóra di, agus eenshion an Scriptuire
dúin, go nglaefig gach uile nashun Beanihe ee?
C. Cread ee an Onóir doVeirimeed don Vaigh-
din Veanihe?
F. Onór amead nees mó ee ná na Naóivh eile,
mar Váhir do ár Vuásgulhóir; Agh nee hugameed
Onóir Dhiaga di chaóiche na an Onoir is ionchu-
ivhe huirt do Dhia.
AN XXIX CEAGHT.
Air an Sacrameenivh.
C. Cread é an Dara Meón chun grásda dfaí-
ghil?
F. Na Sacrameenee, an Meón is cóvhuightee
donna huile Veónuiv.
C. Cread chiálleen tú le Sacrameen?
F. Ta covhurha foirimiolach dórduig Día
dhúin chun grása dfáil.
C. Cread ó na vhuil cóvhughta aig an Sácrameen
chun grasa do húirt uaig?
F. As lúaght creesd nogh chuirid a Sochur dár
nanamnivh.
C. An umúgh Sácrameen aun?
F. Seaght Sácrameen.
C. Abuir na Sheaght Sácrameen?
F. Baisde, dulfé laivh Easbuig, corp-creesd,
Feeshdin, Ola Roivh bás, Órd Beanihe, agus pósa.
C. Cread na háovh na vhuil oiread San Deas-
ynás, da núsaid agúrum, agus adúvhirt amach
na Sacrameenee?
F. Chun ar Gaóinduhrught dárdúgh agus chun
aneífeaght chur a Duiskint.
AN XXX CEAGHT.
Air an mbaisde.
C. Cread é an nee an Baisde?
F. Sacrameen do ylanas Sheen ó pheaca
an Teenshir, agus doyeinens creesdiee, agus claún
Dé yeen.
C. An vhuil Baisde Reeghtanach?
F. Atá.
C. Ce hiad tá Órduihe ó creesd chun Baisdeegh
yeúnavh?
F. Eugluis a Haumpuill agh agás Reeghtanis is
feidir le gach aón é yeunavh.
C. Cunus deintear Baisde?
F. Le huisge yortha air cheaun an leinivh, ag
Rádh, San aúm geúnta, Baisdim hu, an ainim an
Ahar, agus an vick, agus an Spirid naovh, biógh
mar Shin.
C. Cread do yeallameed San mbaisde?
F. Cur Suás don Dial, dá phuimp, is dá
Oibirighivh.
AN XXXI CEAGHT.
Air dhul fe láivh Easbuig.
C. Cread é an née dul fé láivh Easbuig?
F. Sacrameen do Nearteés go humlán
Shin nár gréesdihivh.
C. Ce tá Ordhihe chun an Sacraméen Sheo
húirt amach?
F. An Teasbug.
C. Cúnus vheir an Teasbug an Sácrameen Sheo
úaig?
F. Sheeneán amagh alavha, aig eempee an
Spirid naovh do húlriong anúas, Deingean feer na
Cruishe áir an eúdan le olla Veanihe.
C. Cread na háovh, na mbuaileán an Teasbug bas
air phluic an te heigheas fé na laivh?
F. Chun a chuir a géill dóivh, le dul fe láivh
Easbuig, go vhuilid neartihe chun fuilinghe, agus
bás dulung air Son Creesd.
C. Créad é an Tollúgh is Réeghtanach chun
dhul fé láivh Easbuig?
F. Nee fulair Sheen veh Teaguisghe an ár
greidiovh, agus veh air Staid na ngras.
C. Cread iad na grásda Aírihe do ylacaméed ó
dhul fé láivh Easbuig?
F. Sheaght Déilickhée an Spirid náoivh.
C. Abuir na Sheaght Deilickhee?
F. Eagna, Tuiskint, Cóvhirle, Neart, eolus,
Diágacht, agus eagla an Tiárna.
C. An peacka mór falléeh yeúnavh andul fe
laivh Easbuig?
F. ASheadh, an tan is feidir áil le Deúnavh
AN XXXII CEAGHT.
Air Corp naovha an Tiarna.
C. Cread é an treeú Sacrameen tá aun?
F. An corp naovha.
C. Créad é an née an corp noavha?
F. Fuil agus Feoil, anam agus Déeghth Iosa
Créesd, fe yné arain agus féena.
C. Cread chíalleen tú le veh fe yné aráin agus
féena?
F. Chialléem, blas, dah, agus fuirim Aráin agus
féena, nogh dfanas har éis an arain, agus an éena,
do honisheail a Vhuil, agus avhéoil Iosa Creésd.
C. Avhuil corp, agus fuil, Iosa Creesd anéine-
aght, fe yné araín, agus feena?
F. Ataid; Créesd umlán na yía, is na yuine
éerineach, San Arán agus San Véen.
C. Ambristear na ngortéehur corp Créesd, an
tan Róinhear, no bristear an Sacraméen?
F. Née Daintear; Ó Aishéirig Créesd ó Var-
éevh, née feidir é Vasúgh, na fuillinghee air bih
eile húirt do.
C. Cunus do chreidfeméed Dia mór gach
uile yloíre veh fe yné ár mbeég curpurha?
F. O Leis an Greidiovh geúna nogh le na greid-
iméed é na Dhia vór gach uile yloire, a Gosvul-
lught coirhuig air an gruish.
C. Agh cunus is feidir arán agus féen dúntail
avhuil Sa vhéoil Creesd?
F. Le mahus, agus le cóvhughtivh De, do
noghu a fuil aon nee cruaig na Doyeanta.
C. Agus an vuilméed Shúralha go feérineagh,
gur hoínsheail créesd an tarán Sa feen, an na,
chuid fola agus féola?
F. Ataméed, leis na foculivh aduirt She fein,
an tan do Húnsguin Shé an Sacrameen Sheo, air
an Suippéar ndeúnach.
C. Ca aid na focuil adúirt Creesd air a Huppéar
deúnach, an tan do húnsguin Shé an Sacraméen
Sheo?
F. “Ashé Sheo mo chorpsa, aShée Sheo
mo Uilshe.”
C. Ar fag Créesd na cóvghta aig a Eagluis, an
Tarán sa féen do Hoínsheail an uil, agus an fhe-
oil fein?
F. Dfág, an tan aduirt le na Absdalivh “De-
inig é Sheo mar chúivne ormsa.”
C. An Raivh na cóvghta So le veh do héer
aig a Eagluis?
F. Do vhée.
C. Ca na haovh nar órduig Creésd na cóvghta
So veh do héer San Eagluis?
F. Ionus go meh a claun an Sgach Saol agus
Nashún, abulha air éebirt hahneavhagh chur chun
an Ahur Neávga, agus go mbegh na lón oriric
Spridálha aig a Nanamnachivh.
C. Cread chíallées éebirt?
F. An gnéevh mor Réeghtanach credivh, nogh
le na Nadavhéeméed Ardrialúgh Dé os ar gion
agus ar muinéen go huile, is go humlán do veh as.
AN XXXIII CEAGHT.
Air eebirt naóvha an Aifirin.
C. Cread is eebirt an Sa Tiomna Nógh, no
Sa Dlee núa?
F. Eébirt an Aifirin.
C. Cread is Aifirion aun?
F. Eébirt Neavholúil an Racht núa, an av-
huil Creesd feín, da hoirvirt air an Alhoir, air Son
avhuil béo agus marvh.
C. An eebirt fa leih, eebirt an Aifirin, ó eebirt
na cruishe?
F. Nee headh: Óir aShé an Slánahóir ceúna
do hoirivhir é fein aón uaír avháin mar eebirt
Sruhuilheagh don Aihir Neavga air an gruish, tá
aguin go láehúil dá hiorivhirt féin air vodh neavh-
olúil air ár Nalhóireevh.
C. Ar furálag aifirion San SeaunRacht?
F. Neer furailleavh; do choiméadag an eebirt
éifeachtagh So chun an Rachd Núa, Noch vheá
le figúiree na Sheandlee do covhleena, agus creegh
cheart do chuir air an greidiovh.
C. Ciá an Phairt don Aifirion, na Nahareehur
an Tarán agus an feen chun veh an uil, agus an
éoil Creesd.
F. An aimshir an NaovhCoishrighe.
C. Ce hoínshéalan an Tarán Sa feen, avhuil
Sa vhéoil Creesd?
F. An Sagart.
C. Cread iad na bríahra le na Soinshéalhur an
Tarán Sa feen?
F. Le Bríahra Creesd.
C. Cread iád na covughta na Nahareehur an
Tarán Sa feen, avhuil Sa vheoil Creesd?
F. Le Covhughtivh De.
C. Cread é an fáh le na Naburhar Aifirion?
F. Chun gloire húirt do Dhía Bueechus do air
Son a Háilickee agus aig iáruig a yrásda, agus a
Hrocuire.
C. Cread é an fáh eile na ndeirhur Aifirion?
F. Chun bás, agus Páish, ar Shlanahora choin-
ghavil an ár Neentin.
C. Cunus is choir dúin Aifirion déisdeaght?
F. Le Haire yeehullugh, agus le caóindúrhught.
C. Cread é an modh is feárr chun Aifirin déis-
deaght?
F. An eébirt do hoirivhirt Súas mar aon leis an
Sagart, cúeeniovh air pháis Creésd, agus Cuméeni
ylaca.
AN XXXIV CEAGHT.
Air an Gumeény.
C. Creed chiálleés dul diáruig comeéni?
F. Corp an Tiárna do ylaca.
C. Anvhuil Shé involha dul diáruig coméeny
go mini?
F. Alá; marna fuil Slee, chun beaha náovha
Cahavh, nees feárr.
C. Cunus is chóir dúin Sheen fein dollúgh
chun commeeny?
F. Nee fláir dúin veh air Staid na ngras, lán
do Chreidiovh vhéo agus do yóchus dhiongavalha,
agus lassa le teasghradh De, agus na covhursan.
C. Avhuil nee air bih eile diáchivh oruin Ro-
ivh cumeeny?
F. Atá; nee mor duin veh nár drosga ó vhéan
oidche.
C. Cread ta diachivh oruin yeúnavh har éis
cumeeny?
F. Suim aímsire cahavh an Urnihivh, agus reg-
new Baoichuis.
C. An peacka Mór cumeeny do ghlaca go neavhoirrúnugh?
F. Is peacka rohróum é; “óir an te ihios
agus ólus go neavhdhlishdineach, ihion agus ólun
Damuint do fein.”
C. Cread is cóir do yuinne yeánavh ma vheen
abeacka Varafha roim Comeeny?
F. Is choir do mahunúchus dfail a Sacrament
na Haihée.
AN XXXV CEAGHT.
Air Háchrameen na Haihrée.
C. Cread é an nee Sacrameen na hahree?
F. Sacrameen nogh Vahus duin napeackee
na Dittimeed deis Baisdee.
C. Cread iad na covghta do Vahus na peackee
dhuin?
F. Na covughta dfág creasd aig a Absdalivh.
C. Cohin dfág creesd covughta aig a Eagluis
chun peackée vahavah?
F. Go Súnrihugh, an tan duirt Shé le an Abs-
dalivh, “Glacuig an Spirid naovh, pe peackée
Vahfig shiv, beid Maihte.”
C. Cread is éigion núin do yeunavh chun Ma-
hunis dail a Sacreemeen na haihree?
F. Feeshdin vah do yéanavh.
AN XXXVI CEAGHT.
Air an Veeshdin.
C. Creed é an modh is feárr chun feeshdin
vah do yéanavh?
F. Air duish, Neefulair dúin grásda iáruig air
Dhiá chun feeshdine mah do yéunavh.
An dara feaght, is éigean dún Shin féin do
Sgrúda go deehullach air Deh Nahanta Dé, agus
Shé Ahanta na Heaguilshe, air na Sheacht Beac-
ka Varafa, ionus go meh ios aguin cread aun, agus
Covh minic is do pheaceemuir le Smueeniovh, le
Briahur, na le gneevh, no le failleeh. An treas
nee, is éigean dúin gneevh creidivh, dochuis,
agus greadh do yeúnavh. Fa yéoig, gneevh
creevrúh, maille le Rún feerineagh ár mbeaha
do leasú, agus leóryneevh do yeánavh nar beac-
keevh.
C. Cread chíalleen tú le creevrúh?
F. Dolees cree agus gráin air an beaca, ós cion
an uile nee, da vree go guirid fearg air Dhia, atá
covmaih Shin an féin, le Rún Dingavalha daing-
ion gan peacúgh nees mó, agus mo uile yeehull
yeanavh chun Sasavh huirt am peackeevh.
C. Cunus is feidir leen Shin féin do Spreaga
chun creevrúh?
F. Go Súnrihugh le chuig veonivh.
C. Ce hiad na chúig veion do Sprieagus Sheen
chun creevruh?
F. Eagla iffiruin, eagla Solás Lahunis do cail-
luint, Suilihe agus aighuáhvuireaght an feacka,
Smueenty fearg chur ar Dhia vah.
C. Cread é an méon is fearr chun Sheen do
Spreaga chun creevruh?
F. Smueeniovh air fheirig chur air covh mah
leis an fein, agus is Smueeniovh é nach choir fal-
leeh huirt an go bráh.
C. Cread na haóvh na vhuil Smueeniovh air
Eirig chur air Dhia covmah Shin an feín, ná
falleeh húirt an go brah, an tan nemeed gneevh
creevruh?
F. Mar ashe is túis do ghrá róghlan De, ashe
an Meón is feárr air na Meónuivh uile é.
AN XXXVII CEAGHT.
Air an geúna, agus air an Lógha.
C. Cread is cóir dúin do dheúnavh aig Feesh-
din?
F. Is chóir dúin Beanachd an Tagairt diár-
ruig, an confiteor do rádh, Shin féin do chiontugh
an ar beackeevh, eisdeaght le covhirle an Tagairt,
agus ár ndolees dahnóchint an tan dovheir
SáorVrehúnus oruin.
C. Cread veasus tú don té cheileas peaca mara-
hagh na Veeshdin?
F. Doneed peacka mór tróum, agus an iniod
Mohacus dáil méadeed fearg Dé.
C. Cread is reeghtanagh dúin do yeánavh har
eis Feeshdine?
F. Is chóir dúin báoichus vreih le Día, agus an
brehúnus Aihree chuireag oruín do covhleena.
C. Cread chíalleen tu le Brehúnus Aihree chui-
reán an Toide feeshdine oruín?
F. Na Hurnihe, agus an Deaoibireacha, chean-
galan an Toide feeshdine oruín, mar hasavh án ár
beackeevh?
C. An leór an penós curhur oruin mar hasavh
an ar beackéevh?
F. Gach nee air bih eile do heasteen úaín, is
feidir leen a yeanavh Súas, le logha, agus le ár
ndeehull Aihree.
C. Craed é an nee Logha?
F. Fáur Speshíalha dailhear leis an Deáumpull,
chun fuasgilh huirt do phenósivh aimshearga noch,
go minic vees gan Sásavh, har eish an pheaca veh
Maihve.
C. Ce hiad doyeivh an lough?
F. Don vhueen, avhain, ves air Staid na ngrás,
agus ves go feerineach lán do dhúil chun Sasaivh
huirt do cheart Dé.
C. Ce Yáilleas an loúgh So?
F. An Teaumpull, no an Eagluis.
C. An Mahan Loúgh peackee?
F. Nee Vahán; Nee fuláir peacka veh Mahfe
Sul avhaim é.
AN XXXVIII CEAGHT.
Air an oladh yeúnach, Órd Beánihe, Agus air
Phósadh.
C. Cread é an Cúigú Sacrameen?
F. Ola yéunach.
C. Cread é an Nee Ola yeunach?
F. Sacrameen do Tionsgnag chun Creesdihe
neartúgh le leen vais.
C. An duguhur an ola yeunach do gach uile yu-
ime ambaoghal bais?
F. Nee tughur; agh don vueen ambáoghal báis
o Vreoighteacht.
C. Ce hiad tá orduihe chun an tacrameen Sheo
huirt amagh?
F. Eugluis áonda an Teaumpall, mar vhúineas
náovh Sheám, agus do ynahees an Teáumpull
Chatolikee.
C. Ce hé an Shéghú Sacrameen?
F. Ord Beánihe.
C. Cread é, an nee, Sacrameen an Oírd Veani-
he?
F. Sácrameen nogh hugán Easbuig Saguirt, agus
Cléir don Teaumpuill.
C. Ce he an Sheaghtu Sacrameen?
F. Pósa.
C. Cread é an nee pósa?
F. Sacrameen, nogh vheir grása don lánooin
phósda, chun grá veh dá chéile, agus aglaún hu-
irt Súas angrá Sa neagla Dé.
C. An feidir na Sacrameenee Sheo ylaca agh áon
uáir avhain?
F. Is feidir iad uile ylacka, agh Baisde, dul fe
laivh Easbuig. Agus Ord Beánihe, nogh do cóvhur-
hees an tanam.
C. Cread chíalleen tú le cóvhurhugh?
F. Marc Spiridálha covhurhúhy air an Anam
nogh nách feidir do Sgrios de go brágh.
C. Cé acu don na Sacrameenivh Sheo is Reegh-
tanee?
F. Baisde agus Breih aihree.
AN XXXIX CEAGHT.
Air Lúaght Seihir Sheereegh na Vheeraón, agus
Lúaghd Sheereegh na Druinge Damanta.
C. Ca aúm vearfuig Día Luaghd Seíhir, no pe-
nós Sheereegh dhúin?
F. An tan vhéarfuig Breihúnus oruín.
C. Cá aúm vhéarfuig Breihúnus oruin?
F. Air phrap na Súl, har eis vaís, agus la an
Vrehúnuish.
C. Cread chiallees an la Deúnagh.
F. Lá an Vreihúnuish ghenerálha, an tan cahfig
an chime dhaóna Sheasavh avhiághnishe chaheer
an Vrehúnuish.
C. Agus o tughur breih har éis váis, cá vhuil
Reeghtanus le Breihúnus Generálha?
F. Iónus go mbegh Árdriarúgh Dé, nogh do
ghnáh air talavh do hríalus na Déighdhaóine le
tribloideevh, agus dovheir Sheún agus Sonus Sáol-
ha air an dalavh, do na drohyeenivh iónus adei-
rim go deisbánfagh Riárugh Dé ceart avhiághnishe
deeny.
C. Cread hitteas amach lá deúnagh an Vreihú-
nuis gheneralha?
F. Eiréochuid ar guirp arees le hordúgh Dé.
C. Cread chuige na Neíreóchuid arees?
F. Chun iad do chov-cheangal le nár Manam-
nivh.
C. Ca na haovh an cov-cheangal San?
F. Iónus go mbeidees Roínphairteach, a Sheún,
no a Meeheún, Sheereegh.
C. Cúnus deireóchuid chuirp na naovh?
F. Go glórvhur Do-vharafa.
C. An eíréod cuirp na ndrúng ndamanta, Do-
vharafa?
F. Eíreóchuid.
C. An éireochuid cuirp na ndrúng ndamanta,
Glorvhur?
F. Nee eireochuid.
C. Ca na haovh na Neíreoid cuirp na ndrúng
ndamanta, Do-vharafa?
F. Chun Maireaghtuin go bráh alassarhachivh
Sheereegh.
C. Cé Vreahnós Sheen an Lá Deúnach?
F. Iosa Creesd.
C. Ca na háovh nar bé Iosa Creesd tá orduihe
chun Sheen do Vreahnugh?
F. Ionus go ndéunfagh She a cheart do Sgara
amagh go fóirleahan avhuil doRin a Hróckuire,
a Vhiaghnishe an Douin Voir.
C. Cread deúrfuig creesd leis na Déighdhee-
nivh?
F. Taguig a yraúm vheaníhe óm Aihir, Glac-
uig a Reeght, nogh ta Socurihe dheevh.
C. Cread Deurfuig creesd leis an ndraúm Mal-
luihe an lá Deúnagh?
F. Imeeig a yraúm na Malloght go Lassarha-
chivh Sheereegh do Hordeeg don Diál, is da Ain-
giolivh.
C. Cá Rachfuig an draum Malluihe an Lá
Deúnagh?
F. Cahfeer idir anam, agus corp iad, go Lassar-
hachivh Sheereegh.
C. Cá Rachfuig na Deighdheeny an Lá Deu-
nagh?
F. Rachfuid le na Gorpuivh Dovha-
rahacha Sanmbeaha Heereegh.
Do dháil Clement XIV Papa an Cúigú
Lá do Abrán San mbliain 1772. Loúgh
Sheaght mblian, agús Sheaght ndahud la. do
Chatolikihivh Rovhánacha Reeght na Heirión,
Covh minic is déarfuidees le Díagacht, Gneevh
Creidivh, Dochuis, Gradh, agus Creevruh; na
mbúanynáhúgh, go hairihe air Maidin agus
am hráhnóna, agus Roim fueeshdin agus Cú-
meeny, Dá Reir Shin, taid na gneerha So dá
ndeighvhola dáreerivh na Vhuirim Ró-vhah
urenihe don na Creidiovhuig, Tairivheach nee hé
avhain, don na béoivh, agh danamnivh na Grei-
diovhagh dimig as an Sáol, nogh is feidir leen
chur na ndíag án áon áimshir, mar háora air
a Vuillingheevh, do Réir Aitrusde, agus eentine
an phápa cheuna.
Gneerha Creevrúh, Creidivh, Dochuis, agus Gradh.
URNIHE ROIVH NA GNEERHA.
Tavhuir dúin a Dhía heereegh uilechóghtuig
Meadúgh Creidivh Dóchuis, agus Carhanacht,
agus ionus go Váighmees torradh do gheallúna,
Deónuig dhúin do Ahanta do ghraúgh, tré Iosa
Creesd ar Diárna. Biogh mar Shin.
GNEEV CREEVRUH.
O Dhia, ta aihreachus feerínioch orum air Son
mo pheackee uile, agus tá fuah agum orha os ci-
on an uile nee óm Chree go humlá ? mar chuirid
fearg ortsa mo Dhia, nogh do húighill mo ghradh
uile air son do yéighhailleeghta ionaidhruighe,
Agus ta Rún daingion agum le Cúnavh do naovh
ghrás, gan fearg do chuir ort go brah, agus gach
nee an mo chumus do dheúnavh mar léorghneevh
Sásaivh aur peaceevh, amen.
GNEEVH CREIDIVH.
O Dhía, Creidim go Ro yiongavhálha gurb aon
Día avhain tú, Cruhnahóir, agus Ardtiarna neivhe
agus Tailivh, Do-chreegnihe amórgaght, Sa Má-
hus. Creidim go Diongaválha, go vhuil inudsa
tree pearsana Eidiryealavha go feerinioch, an Ta-
ihir, An Mac, agus an Spirid naovh; agus na fuil
ionta uile, agh aón Día avhain, aonda Céuna.
Creidim go Ro dhiongavhálha, gur ghlac Iosa
Creesd, do vhac iónovhuin, an tara pearsa don tre-
noid Ronaovha, colún daóna; gur uilling bás
agraún na Cruishe chun Shíne duásguilh agus do
hlánugh: Gur aisheirig an treas lá; go ndéig
Suas air néavh: Go duckfuig arees andeire an
Táoighil, do vreih Breihúnuis air gach uile dhu-
ine: Go dúrfig Eevhneas Sheereegh mar lúaght
don na feeraónivh, agus go ndamanóig an Drúng
Valluihe a Biántivh Sheereegh. Creidim fós go
Ro dhiongaválha, tre na ghrá Do-chreeghnihe
dhúín, gur fhág a Sacrameen Ro-náovha na hal-
hóra, a chuid fola, agus feóla Rooriric fein, Anam,
agus a Dhiáght, mar oilooint Spiridálha, agus mar
eebirt aguin; agus gur fhág aig an eagluis Cóghta
na Beackée Vahavh, Creidim iad so, agus gach
uile eerini eile do Hairrigeas an NaovhEagluis
chatolikee Róvhánach duin do chreidiovh, mar is
tú fein a Dhía dfóillshig iad uile, agus ós tú feín
an eerine; nee feidir leat mealla, naveh meáullha.
San greidiovh so is mian liom maireaghtuin, agus
is aun fós le cúnavh do naóvhghrásda ta run dain-
gean agam bás dail.
GNEEVH DOCHUIS.
O Dhía le Dochus as do Vhórchóghtivh, le
muíneen as do Vahus, agus as do hrocuire yoh-
chreeghnihe dhuin, agus fós as na geallúnivh hu-
guis dúin, ata dochus ro dhiongavalha agam ma-
húnus dail am peaceevh uile, agus grása do heir-
veeshy do yeunavh go feeriniogh air an Sáol so,
ionus go mfiu me veh ad heilivh San Saol eile, tré
mo Hiarna, agus mo Hlánahóir Iosa Creesd.
GNÉEVH GRÁDH DÉ, AGUS NA COVHURSAN.
O Dhia, gráidhm hú óm Cree, agus óm anam
go Humlán, Ta gradh agum dhuit ós cion an uile
nee, air son do Cháileeghta So-ghrádhacha, agus
grádhim mar me fein, mo covhursa mar ghrádh
ortsa.
An Teagasc Críostaidhe,
Chun aos óg nó leanbh do theagasc.
Fuilingidh agus léigidh do leanbhaibh teacht chugamsa,
agus ná toirmiscidh iad óir is dá n-amhail súd atá
ríoghacht na bhflaitheas. (Marcus x.14)
Is í seo an bheatha mharthanach, ionnas go n-aithneochaidís
tusa an t-aon Dia fírinnighe agus an té nach
do chuiris uait, Íosa Críost. (Eoin XVII.3)
Re M.R. Dr. Séamas Buitléir
Agus
aistrighthe ó Béarla go Gaedhilge, le Muircheartach
Bán Ó Céiliochuir, Ó Theampall
Cluain Droichead.
Arna chur i gclódh
i gCorcaigh,
re Tomás de Faoite agus re Séamas Ó h-Éilighthe.
san mbliadhain 1792.
Urnuighthe an Tiarna.
Ár n-Athair, atá ar neamh, go naomhthar h-ainm.
Go dtigidh do ríoghacht; go ndéantar do
thoil ar an dtalamh, mar níthear ar neamh. Ár
n-arán laethúil tabhair dúinn indiu; agus maith dúinn
ár gcionta mar mhaithimíd do chách doghní cionta
'nár n-aghaidh: agus ná leig sinn i dtemptaisiún
ach saor sinn ó olc. Bíodh mar sin.
Fáilte an Aingil.
Go mbeannuighthear duit a Mhuire, tá lán do na
grástaibh, ár dTiarna maille leat, is beannuighthe
idir na mnáibh thú agus is beannuighthe toradh do
bhruinn, Íosa. A Naomh Mhuire, a Mháthair Dé, guidh
orainn na peacaigh, anois agus ar n-uair ár mbáis.
Bíodh mar sin.
Cré na n-Abstal.
Creidim i nDia, an t-Athair uilechumhachtach,
cruthnuightheoir neimhe agus talmhan agus in
Íosa Críost Aonmhac ár dTiarna do gabhadh ón Spiorad
Naomh, dorug Muire óigh, d'fhuiling an pháis, faoi
Pontius Pilate, do céasadh ar crois, fuair bás,
agus do hadhlacadh: dochuaidh síos go hifreann; do
aiséirigh an treas lá ó mharbhaibh: dochuaidh suas
ar neamh, tá 'na shuigh ar deasláimh Dé an t-Athair
uilechumhachtach; as san tiocfaidh a tabhairt Breithiúnais
ar Bheoibh agus ar mharbhaibh. Creidim san Spiorad
Naomhtha, an NaomhEaglais Chaitoilicidhe Rómhánach;
i gCumann na Naomh; i Maitheamhnas na bpeacaí; i
n-aiséirghe na colna, agus san mbeatha shíoraidhe.
Bíodh mar sin.
An Confiteor.
Admhuighim do Dhia uilechumhachtach do
Mhuire Bheannuighthe tá riamh 'na hógh; do Micheál
naomhtha Ardaingeal; do Naomh Eoin Baiste; do
na habstalaibh beannuighthe Peadair agus Pól; agus do na
Naoimh uile, gur pheacaíos go romhór im smaointibh;
im ghníomharthaibh agus im bhréithribh, im chiontaibh,
im chiontaibh, im chiontaibh lánmhóra: ar an ábhar
sin, guidhim Naomh Mhuire tá go síoraidhe 'na
Maighdin, ar Mhicheál naomhtha Ardaingeal; ar
Eoin Baiste, ar na habstail Bheannuighthe Peadair,
agus Pól, ar na naoimh uile agus ortsa Athair
guidhe chun mo Thiarna Dia, ar mo shon.
Go ndéanaidh Dia uilechumhachtach trócaire orm,
agus maitheamh dom pheacaibh, le mórthrócaire
chun na beatha síoraidhe. Amen.
Go mo deonughadh le Dia uilechumhachtach trócaireach,
pardún agus maithmheachas iomlán mo pheacaí
uile dham. Bíodh mar sin.
Altughadh roimh Bia.
Beannaigh sinn a Thiarna, agus na tabhartaisí
seo noch táimíd do ghlacadh ód lámhaibh
thabharthacha, tré Chríost ár dTiarna. Amen.
Altughadh thar éis bídh.
Dobheirimíd Buidheachas duit a Dhia uilechumhachtaigh
ar son do mhórthabhartaisí noch
mhaireas agus do rialuigheas ar feadh saol na saol.
Bíodh mar sin.
An
Teagasc Críostaidhe.
An Chéad Ceacht.
Ar Dhia uilechumhachtach agus ar Críostaidhthe
an domhain.
Ceist.
Cé chruthaigh an domhan?
Freagra. Dia.
C. Cé is Dia ann?
F. Cruthnóir neimhe, agus talmhan, ardThiarna
an uile nídh, i méid 's i maitheas go hanchuimseach
síoraidhe.
C. Cá bhfuil Dia?
F. Tá sé san uile áit, ach go prínseabálta
deirthear a bheith i bhFlaitheamhnas mar a bhfoillsigheann é féin
do na fíréinibh.
C. Créad chiallaíonn tú le neamh?
F. Ríoghacht ghlóire Dé, a Naoimh agus Aingil.
C. Má tá Dia i ngach uile áit, créad ná feicimíd
é?
F. Mar is Spiorad fíorghlan ionnraic é.
C. Céard do chiallaíonn tú an tan a deir tú gur
Spiorad ghlan Dia?
F. Ciallaím ná fuil Corp aige, agus nach féidir
le Súilibh daonna é fheicsint.
C. An bhfeiceann Dia sinn?
F. Feiceann, agus tá do ghnáth a' faire orainn.
C. An bhfuil fios gach nídh ag Dia?
F. Atá ar ar ghaibh thart, ar a bhfuil láithreach
agus ar abhfuil le teacht.
C. An raibh túis ag Dia?
F. Ní raibh; dobhí ann riamh, agus beidh
go bráth.
C. An féidir le Dia gach uile nídh dhéanamh?
F. Is féidir, agus níl aon nídh doiciúil ná
dodhéanta aige.
C. Créad dá ndearna Dia an domhan?
F. Do neamhnídh.
C. Conas dorinne Dia an domhan?
F. Le a'n fhocal amháin.
C. Créad fá na ndearna Dia an domhan?
F. Chun a chumhachta, agus eagna d'fhoillsiughadh agus do
thaisbeáint, agus chun buntáiste agus tairbhe an duine.
An II Ceacht.
Ar an gcríoch fá nar cruthuigheadh an duine.
C. Créad é an rud duine?
F. Aon do créatúiribh Dé, déanta do
chorp agus d'anam, ar cosmhalacht Dé.
C. Créad in abhfuil duine déanta ar íomháigh,
nó ar cosmhalacht Dé?
F. In anam amháin.
C. Créad in abhfuil an t-anam i gcosmhalacht do
Dhia?
F. A bheith 'na Spiorad do-mharbhtha.
C. Créad thuigeann tú, an tan deir tú an t-anam
bheith domharbhtha?
F. Tuigim nach féidir leis an anam bás d'fháil go
bráth.
C. Os cionn a bheith 'na Spiorad do-mharbhtha, conas
eile tá cosmhail le Dia?
F. In a bheith ionnamhail ar aithne chur air agus é
a ghrádhughadh.
C. Créad 'na thaobh na dtug Dia anamnacha dhúinn
atá ionnamhail ar aithne chur air agus é a ghrádhughadh?
F. Ionnas go ndéanfaimís an críoch fá nar chruthnuigh
sinn do comhlíonadh.
C. Créad é an críoch fá nar chruthnuigh Dia sinn?
F. Chun é aithint agus do ghrádhughadh annso ar talamh,
agus 'na dhiaidh san, é fheicsint agus do shealbhughadh
i bhFlaitheamhnas.
C. Conas is féidir linn Dia aithint ar talamh?
F. Leis na fírinníbh do mhúin sé dhúinn
d'fhoghlaim.
C. Cá bhfaighimíd na fírinní seo do
mhúin sé dúinn?
F. Atáid go háirithe sa Chré.
C. Créad é an nídh an Chré?
F. Atá suim ár gCreidimh.
C. Cé rinne an Chré?
F. An dá Absdal déag.
An III Ceacht.
Ar Chré na n-Abstal.
C. Abair an Chré?
F. Creidim i nDia, etc.
C. An bhfuil gach nídh san gCré, is riachtanach
dúinn do chreideamh?
F. Ní bhfuil.
C. Créad iad na neithe atá san Chré?
F. Rúndiamhra prínseabálta ár gcreidimh agus
airticlí eile atá riachtanach.
C. Créad iad na rúndiamhair phrínseabálta iad
san?
F. Aondacht, agus Tríonóid Dé Ioncholnadh,
Bás agus Aiséirghe ár Slánuightheóra.
C. Créad 'na thaobh, na bhfuil Aontacht, agus
Tríonóid Dé, Ioncholnadh, bás, agus Aiséirghe
ár Slánuighteóra, na Rúndiamhraibh prínseabálta?
F. Mar nach féidir do neach, a tháinig i n-úsáid
céille, bheith sábhálta, gan eolas bheith ortha, agus
iad do creideamh go diongbhálta.
C. Créad iad na reasúin eile, le na ngoirthear rúndiamhra
prínseabálta do Aondacht, agus do
Thríonóid Dé, do Ioncholnadh, do Bhás agus do
Aiséirghe ár Slánuightheora?
F. Do bhrí go bhfuil gach Rúndiamhair eile don
Creideamh leanúnach ortha.
C. Créad chiallaíonn tú le Rúndiamhraibh?
F. Fírinní nach féidir linn do thuigsint.
C. Créad na thaobh mar sin na gcreidimíd
fírinní creidimh nach féidir linn do thuigsint?
F. Mar do theagaisc Dia iad.
C. Créad na thaobh na n-iarrann Dia orainn, neithe ná
tuigimíd do creidiúint?
F. Ionnas go ngéillfimís ár Réasún comh maith
le nár dtoil dá dhlighe naomhtha.
C. Conas do ghéillimíd ár dtoil do dhlighe Dé?
F. Ag déanamh nídh, atá do-dhéanta, mar ordaíonn
Dia é.
C. Conas do chuirimíd ár gciall le Dlighe Dé?
F. Leis an nídh atá dochreidte do creideamh, mar
do theagaisc Dia é.
C. Créad do chiallaíonn Aondacht Dé?
F. Ná fuil ann ach aon Dia, noch a bhéarfaidh
Sonas síoraidhe, mar luacht síoraidhe do na
fíréinibh, agus peannaidí síoraidhe don druing
mhalluighthe.
C. Nach féidir athuilleadh déithe bheith ann, ach aon
Dia?
F. Ní féidir.
C. Conas nach féidir níos mó déithe bheith ann?
F. Mar isé Dia, ardthiarna an uile nídh, agus
nach féidir a coimhmheas d'fháil.
An IV Ceacht
Ar an dTríonóid, agus ar an ioncholnadh.
C. Créad chiallaíos an Tríonóid?
F. Aon Dia i dtrí pearsanaibh.
C. Cé hiad na trí pearsana iad san?
F. An tAthair, an Mac, agus an Spiorad Naomh.
C. An Dia gach aon do na trí pearsanaibh sin?
F. Is eadh.
C. An trí déithe na trí pearsana san?
F. Ní hea, ar son go bhfuilid na dtrí
bpearsanaibh, fá leith, fós níl iontu ach aon Dia
amháin.
C. An bhfuil aon do na trí pearsanaibh diadha
san, níos sine, nó níos eagnaí ná a chéile?
F. Ní bhfuil, mar is aon Dia amháin, céadna,
na trí pearsana diadha san, ní féidir le aon acu
bheith níos sine ná níos eagnaí ná na pearsana eile.
C. Créad chiallaíos an t-Ioncholnadh?
F. Gur ghabh Dia an Mac, an dara pearsa don
Tríonóid, colann daonna uime, chun sinn d'fhuascladh,
agus do shábháil.
C. Conas d'ainmníonn tú Dia an Mac?
F. Íosa Críost.
C. Cad chiallaíonn tú, an tan deirthear gur ghabh
Mac Décolann daonna?
F. Ciallaím gur ghabh air nádúr daonna.
C. Cad chiallaíonn tú le Nadúr daonna?
F. Corp agus anam mar atá againne.
C. Nár fhan Íosa Críost na Dhia, an tan do ghlac
colann daonna?
F. D'fhan.
C. An raibh Íosa Críost do ghnáth ghnáth 'na Dhia?
F. Dobhí.
C. An raibh Íosa Críost do ghnáth 'na dhuine?
F. Ní raibh, ach ó am a ioncholluighthe.
C. Conas creidfeam Íosa Críost do bheith anois?
F. 'Na Dhia fírinneach, agus 'na dhuine go fírinneach.
C. Créad 'na thaobh nar ghlac Íosa Críost corp
agus anam?
F. Ionnas go bhfaigh bás ar ár son.
C. Créad 'na thaobh na bhfaigheadh Críost bás ar
ár son?
F. Go bhfoillseochadh a ghrádh dhúinn, go sásóchadh
ceartbhreithiúnas Dé. agus go saorfadh sinn ó
cumhachtaibh an diabhail.
C. Cionnas dobhíomar i gcumhachtaibh an diabhail?
F. Mar do geineadh sinn san bpeaca.
An V Ceacht.
Ar Pheaca an tSinnsir, nó príomhábhar an pheaca.
C. Conas do geineadh sinn san bpeaca?
F. Le heasumhlaíocht ár gcéad athar Adam.
C. Cérbh iad ár gcéad shinnsir?
F. Adam agus Éabha, an chéad fhear agus an chéad
bhean.
C. Conas thuit ár gcéad Athair in easumhlaíocht le
Dia?
F. Le géilleadh do cathuighthibh an diabhail.
C. Créad do chiallaíonn tú leis an diabhal?
F. Aon do na hainglibh do dhíbir Dia as na
flaithis.
C. Créad chiallaíonn tú le hainglibh?
F. Spioraidí glana cruthuighthe chun Dia do adhradh
is na flaithis.
C. An bhfuil feidhm ar bith ar ainglibh, ach
Dia do adhradh ann is na flaithis?
F. Tá, do cuireadh go minic iad mar theachtairíbh
ó Dhia go daoinibh, agus táid ainmnighthe,
orduighthe chun bheith d'ár gcoinnleacht.
C. Créad 'na thaobh nar díbrigheadh aingil ó Flaitheas
Dé?
F. Mar chuadar i neamhúmhlaíocht i n-aghaidh Dé.
C. Ar chuir Dia peannaid ar shlighe ar bith eile ar
ainglibh an uabhair?
F. Do chuir, óir do dhamnaigh iad go hifreann.
C. Créad chiallaíos Ifreann?
F. Áit 'na bhfuil peannaidí síoraidhe.
C. An raibh ifreann do ghnáth ann?
F. Ní raibh.
C. Créad 'na thaobh na ndearna Dia Ifreann?
F. Chun na ndiabhal, nó na ndrochaingeal do phianadh.
C. An damantar drong ar bith eile go hIfreann,
ach aingil an uabhair?
F. Damantar gach aon gheibh bás i n-eascáirdeas
le Dia.
C. An féidir le aoin neach teacht as ifreann?
F. Ní féidir, as ifreann ní bhfuil fuascailt.
C. Nár thuiteadar na haingil uile?
F. Ní thuiteadar, do sheasaimh morán díobh.
C. Créad é an luacht thug Dia do na hainglibh
do sheasaimh?
F. Do shocraigh iad i nglóire shíoraidhe.
An VI Ceacht
Ar éifeacht agus ar phríomhábhar an pheaca.
C. Conas do smachtaigh Dia le peannaid ár
sinnsear?
F. Do dhaor chun báis iad féin 'sa sliocht 'na
ndiaidh.
C. Ar chuir Dia aon pheannaid eile ar ár sinnsear
i n-éagmais iad féin 'sa sliocht 'na ndiaidh, do dhaoradh
chun báis?
F. Do chuir.
C. Cad iad na pianta eile do chuir Dia ar ár
sinnsear?
F. Do bhain díobh gach teideal ceart dobhí
acu ar na flaithis agus morán eile subháilcí noch do
shealbhaíodar.
C. Créad iad na subháilcí eile bhí ag ár sinnsear?
F. Staid bhithghnáthach in aoibhneas an feadh
sheasaíodar.
C. Ar dhaoradh sinne chun na bpianós gcéadna
amhail is ár sinnsear?
F. Do dhaoradh.
C. Créad 'na thaobh na daoradh sinn chun na
bpianós gcéadna mar ár sinnsear?
F. Mar thángamar ar an saol ciontach san
bpeaca gcéadna.
C. I n-éagmais báis, cailliúint gach teidil fhlaitheamhnais
agus na subháilcí eile do shealbhuigh ár sinnsear,
ar lean aon ábhar eile ó na bpeaca?
F. Do lean: do dhoirchigh an tuigsint do
laguighidh an toil, agus d'fhág ionainn uile claonadh chun
an uilc.
C. An bhfanann an doircheadas seo na tuigsiona,
an laige san toil agus an claonadh chun uilc, againn
tar éis pheaca an tsinnsir do mhaitheamh?
F. Fanaid, ach ní mar phianós é, ach chun
sinn do thriail agus ár luacht do mhéadú.
C. Conas dogheibhimíd maitheamhnas i bpeaca an
tsinnsir?
F. Tré luacht bháis Críost do dhul i dtairbhe d'ár
n-anamnaibh.
C. An raibh sé riachtanach Críost d'fháil
bháis ar ár son?
F. Dobhí, óir is í Naomheagna Dé
d'ordaigh é.
An VII Ceacht
Ar theacht Críost ar an saol agus ar abhás.
C. Ar ghabh Críost colann daonna, gan mhoill
tar éis tuitime ár gcéad shinnsear?
F. Níor ghabh; ar son gur gealladh é gan
mhoill mar fhuascaltóir dóbhtha.
C. Cá mhéid bliadhan, tar éis ár sinnsir do
thuitim, gur ghlac Críost colann daonna?
F. Tuairim cheithre mhíle bliain 'na dhiaidh san.
C. Conas dob fhéidir an drong do mhair roimh
Críost do theacht i gcolainn daonna, do shábháil?
F. Le na creideamh go raibh Fuascaltóir le
teacht, agus leis na haitheantaibh do choimeád.
C. Conas do ghaibh Críost colann daonna?
F. Do gabhadh é ón Spiorad naomh i mbroinn na
Maighdine Muire.
C. Créad é an lá nar gabhadh Críost?
F. An cúigiú lá fichead do Mhárta, nó Lá 'le
Muire an tSanais.
C. Créad é an lá rugadh Íosa Críost?
F. Lá Nodlag.
C. Cá fhaid dobhí Críost beo ar talamh?
F. Tuairim trí mbliain ndéag ar fhichead.
C. Créad é an sórt beatha a chaith Críost ar talamh?
F. Beatha rónaomhtha, i mbochtaineacht
isi bhfuilingthíbh.
C. Créad 'na thaobh nar mhair Críost an fhaid
sin ar talamh?
F. Ionnas go múinfeadh dúinn le na bheatha féin
conas ba chóir dúinn ár mbeatha caitheamh, amhail
is do mhúin dúinn le na bhás conas ba chóir dúinn
bás d'fháil.
C. Conas críochnaigh Críost abheatha?
F. Fuair bás tairngeálta ar crois.
C. Créad é an lá fuair Críost bás?
F. Aoine an Chéasta.
C. Cá áit ar fhuiling Críost bás?
F. Ar Cnoc Calvary.
An VIII Ceacht
Ar dhul Críost go hIfreann, agus a Aiséirghe.
C. Cár ghaibh anam Críost tar éis a bháis?
F. Dochuaidh sé síos go hifreann.
C. An ndeachaidh anam Críost go hIfreann na
n-anam damanta?
F. Ní dheachaidh.
C. Créad é an áit na ndeachaidh anam Críost
d'éis bháis?
F. Go hionad suaimhnis dá ngoirthear Limbo.
C. Cé hiad dobhí i Limbo?
F. Dobhí anamnacha na naomh fuair bás roimh
Críost.
C. Créad 'na thaobh nach ndeachaidh na hanamnacha
san na naomh fuair bás roimh Críost gan mhoill go
flaitheamhnas, d'éis a mbáis?
F. Níor fhéidir do aon anam dul go flaitheamhnas,
go bás Críost.
C. Créad 'na thaobh nár bhfhéidir dul go flaitheamhnas
roimh bás Críost?
F. Do bhrí gur bhé Críost dobhí leis na flaithis
d'oscailt duínn.
C. Cá am dochuaidh anamnacha na naomh
dofuair bás roimh Críost go flaitheamhnas?
F. An tan dochuaidh sé féin ann.
C. Cá raibh Corp Críost, an tan bhí a anam i
Limbó?
F. Insan uaigh.
C. An fada bhí corp Críost san uaigh?
F. Roinn do trí lá.
C. Créad d'imigh ar corp Críost tar éis bheith
roinn do thrí lá san uaigh?
F. D'éirigh go glórmhar do-mharbhuighthe ó na mairbh.
C. Conas d'ainmníonn tú an lá in ar éirigh Críost
ó mhairbh?
F. Atá Domhnach Cásca.
C. An bhfuil sé comh-riachtanach Aiséirghe
Críost do chreideamh, agus atá abhás
agus a ioncholnadh?
F. Atá.
C. Créad 'na thaobh na bhfuil sé comh-riachtanach
Aiséirghe Críost do creideamh, agus atá a
ioncholnadh a's a bhás?
C. Dá bhrí le bás d'fháil gur dheimhnigh é bheith
'na dhuine, agus le an aiséirghe ó mhairbh, do
dheimhnigh bheith 'na Dhia.
An IX Ceacht
Ar dhul Críost ar neamh, agus ar thuirling an
Spioraid Naoimh.
C. An ndeachaidh Críost ar neamh
gan mhoill d'éis aiséirghe?
F. Ní dheachaidh.
C. An fada d'fhan Críost ar talamh, d'éis é aiséirghe?
F. Dá fhichead lá.
C. Créad 'na thaobh 'nar fhan Críost ar talamh d'éis
aiséirghe?
F. Go bhfoillseochadh gur éirigh go fírinneach, agus
go dteagascfaí na habstail.
C. Cá ndeachaidh Críost tar éis fanúint dá
fhicead lá ar an dtalamh?
F. Dochuaidh suas ar neamh.
C. Conas d'ainmnímíd an lá chuaidh Críost
ar neamh?
F. Diardaoin Deasghabhála.
C. Créad as ar éirigh Críost chun dul ar Neamh?
F. Ó mhullach Cnuic Olivet
C. An ndeachaidh Críost ar neamh idir chorp
agus anam?
F. Dochuaidh.
C. Cá áit i bhFlaithiúnas 'na bhfuil Críost anois?
F. 'Na shuí ar deaslámh Dé.
C. Créad chiallaíos, an tan deirthear, Críost bheith
ar deis Dé?
F. Gurbh é Críost 'na ndaonnacht is goire do Dhia
i bhflaithiúnas.
C. Créad 'na thaobh na ndeachaidh Críost ar neamh?
F. Chun flaithiúnas d'oscailt dúinn, agus an Spiorad
naomh chur uaidh.
C. Cá am do chuir Críost an Spiorad Naomh uaidh?
F. Domhnach Cingcíse.
C. Créad 'na thaobh nar chuir Críost an Spiorad
Naomh uaidh?
F. Chun sinn do naomhughadh, neart agus sólás
spioradálta a thabhairt dúinn.
C. Créad an fáth eile le nar chuir Críost an
Spiorad Naomh chughainn?
F. Ionnas go neartódh na habstail chun an tsoiscéil
do sheanmóin 'san dlighe nuadh.
An X Ceacht
Ar an dTiomna Nuadh, agus ar Comhartha na Croise.
C. Créad chiallaíonn tú leis an dTiomna Nuadh?
F. An Dlighe, noch na dtáinig Críost
ar talamh chun iad chur ar bun.
C. Créad is SeanTiomna ann?
F. An Dlighe tugadh do na Giúdaigh.
C. An bhfuil an Dlighe Nuadh níos iomláine ná an
SeanDlighe?
F. Atá.
C. Conas ainmníthear lucht leanúna na Dlighe
Nuadh?
F. Críostaidhthe.
C. Conas aithnítear gur Críostaidhthe sinn?
F. Le sinn do bhaisteadh, le dlighe Críost d'admháil,
agus le comhartha na Croise.
C. Conas déintear Comhartha na Croise?
F. Leis an láimh ndeis chur ar an éadan, as
san ar an mbrollach, as san ar an ngualainn clí,
agus as san ar an ngualainn deis, ag rádh, In
ainm an Athar, agus an Mhic, agus an Spiorad
naomhtha, bíodh mar sin.
C. Créad 'na thaobh na ndéanaimíd Comharhta na
Croise?
F. Chun sinn féin do coisreacadh agus rúndiamhair
éifeachtacha ár gcreidimh do chur i gcuimhne
dhúinn.
C. Cé hiad na rúndiamhair mhóra san ár gcreidimh,
noch chuireas comhartha na Croise i gcuimhne
dhúinn?
F. Aondacht, agus Tríonóid Dé, Ioncholnadh,
agus Bás ár Slánuightheora.
C. Conas chuireann Comhartha na Croise i gcuimhne
dhúinn Aondacht agus Tríonóid Dé?
F. Leis na trí pearsanaibh d'ainmniughadh.
C. Conas chuireann fíoghar na Croise i gcuimhne
dhúinn ioncholnadh agus bás ár Slánuightheora?
F. Ag smaoineamh go bhfuair Críost bás ar
Crois chun sinn do shábháil.
C. An cóir dúinn fíoghar na Croise dhéanamh go
minic?
F. Is cóir, agus go háirithe i n-aimsir gach
cathuighthe agus dainnséir, i dtúis agus i ndeireadh
urnuighthe.
C. Cá bhfuil na Críostaidhthe fírinneacha le fáil?
F. San Eaglais fhírinnigh amháin.
An XI Ceacht
Ar an dTeapall bhFírinneach.
C. Créad chiallaíos an Teampall fírinneach?
F. Comhchruinniughadh na gCreidmheach, comhcheangailte
san gcreideamh gcéadna, i sacraimínibh
agus san íobairt céadna, fá aon cheann amháin
sofheicsiona ar talamh.
C. Conas d'ainmníonn tú an Teampall fírinnighe?
F. An Teampall Catoilicidhe
Rómhánach.
C. An bhfuil aon Teampall ceart eile ann, ach
an Teampall Catoilicidhe Rómhánach?
F. Ní bhfuil.
C. Créad 'na thaobh nár bhfhéidir aon teampall
eile fírinnighe bheith ann, i n-éagmais an Teampall
Caitoilicidhe Rómhánach?
F. De bhrígh nach féidir bheith ann ach aon Dia,
is mar sin nach féidir bheith ann ach aon Teampall
fírinnigh.
C. Ach ná fuil morán creideamh ann fá leith?
F. Atá morán ann díobh, ach níl ann ach aon
creideamh fíor.
C. Abhfuil d'fhiachaibh ar gach aon bheith don
Teampall fíor?
F. Atá.
C. Créad 'na thaobh na bhfuil d'fhiachaibh orainn bheith
don Eaglais cheart?
F. Mar nach féidir aon bheith sábhálta i n-éagmais.
C. An fhuiris an Eaglais fhírinneach d'aithint?
F. Is fhuiris, Ardréimheas Dé d'áitigh í,
dorinne so-fheicsiona don tsaol mhór í.
An XII Ceacht
Ar comharthaibh na hEaglaisefírinnighe.
C. Créad in abhfuil an Eaglais fhírinneach so-
fheiscsiona?
F. A gcomharthaibh aonda bhaineas di.
C. Créad iad comharthaí na hEaglaise fírinnighe?
F. Atá an Eaglais aonda, naomhtha, Caitoilicidhe,
agus abstalda.
C. Anbhfuil comharthaí na hEaglaise fírinnighe,
ar an Eaglais Chatoilicidhe Rómhánach?
F. Atá, agus san uirthe féin amháin.
C. Conas tá an Eaglais Chatoilicidhe Rómánach
aonda?
F. San méid 'na bhfuil d'fhiachaibh ar a clainn uile,
na fírinní céadna do chreideamh, na sácraimintí,
agus an íobairt céadna, do bheith acu, a mbeith
umhal don ughdarás céadna.
C. Conas tá an Eaglais Chatoilicidhe Rómhánach
naomhtha?
F. In a teagasc, mhúineas beatha naomhtha.
C. Os cionn naomhacht a teagaisc. Cad é an
nídh eile 'na bhfuil an Eaglais Chatoilicidhe Rómhánach
naomhtha?
F. San uimhir, do dhaoinibh do lean a teagasc,
agus dobhí táscúil le na naomhthacht ins gach saol.
C. Conas tá an Teampall Catoilicidhe coitcheann?
F. Ag seasamh tré an uile shaoghal, agus
foirleathanughadh i measc an uile náisiún.
C. Cionnas tá an Teampall Catoilicidhe Rómhánach
abstalda?
F. Mar cuireadh 'na suí leis na hAbstail í,
agus treoruighthe leis an Eaglais 'na ndiaidh ag múineadh
an teagaisc céadna.
C. Créad 'na thaobh na ngoirimíd Eaglais Rómhánach
don Eaglais?
F. Ó an Róimh, mar a bhfuil a ceann sofheicsionach.
C. Cé hé ceann sofheicsiona na hEaglaise?
F. An Pápa.
C. Cé hé an Pápa?
F. Biocáire Íosa Críost ar talamh, agus Ardcheann
so-fheicsiona na hEaglaise.
C. Cé 'na dhiaidh na dtáinig an Pápa?
F. I ndiaidh Pheadair, príomhabstal, céad
Phápa agus céad easbog na Rómha.
C. Cé rinne Ceann Eaglaise, nó Pápa do Pheadair?
F. Íosa Críost féin, an Ceann dofheicsiona.
C. Cé hiad dotháinig isteach i ndiaidh na n-Abstal
eile?
F. Na hEasbaig.
An XIII Ceacht
Ar an riachtanas atá le Eaglais fhírinneach bheith ar
talamh.
C. An mbeidh eaglais fhírinneach ar talamh do
ghnáth?
F. Beidh go deireadh an tSaoghail.
C. An bhfuil sé riachtanach an Eaglais do
sheasamh go deireadh an domhain?
F. Atá.
C. Conas atá sé riachtanach an Eaglais do
sheasamh go Deireadh an Domhain?
F. Ionnas go seasóchadh mar sholas do ghnáth don
tsaoghal, agus go sábhálfadh ar thuitim tar ais
sa doircheacht as ar fhuascail Críost iad.
C. Créad a chiallaíonn tú leis an ndoircheacht as ar
fhuascail Críost iad?
F. Ciallaím an staid ainbhfis agus earráide in
a raibh an domhan roimh theacht Críost.
C. Conas shábhálas an Eaglais an saoghal ar
thuitim tar ais san staid ainbhfis agus earráide
sin?
F. Le síortheagasc bithghnáthach na bhfírinní
do theagaisc Críost.
C. Nach féidir don Eaglais féin tuitim i
n-earráide?
F. Ní féidir ar aon mhodh.
C. Créad 'na thaobh ná tuiteann an Eaglais i n-earráide?
F. Mar gheall Críost dóibh go mbeadh féin agus
aSpiorad naomh maille leo.
C. Créad 'na thaobh nar gheall go mbeadh
do ghnáth i bhfochair a Eaglaise?
F. Ar mhodh go bhféadfadh féin, le fanúint do
ghnáth i bhfochair a Eaglaise, na huile shaoghail agus
náisiún do mhúineadh.
C. Créad eile gheall Críost dá Eaglais?
F. Ná buadhfadh geataí ifrinn uirthe.
C. An sólás mór bheith san Eaglais fhírinnigh?
F. Is eadh.
C. Créad 'na thaobh nar sólás mór bheith san Eaglais
fhírinnigh?
F. Mar is san Teampall fhírinneach amháin, 'nar
féidir linn an creideamh fírinneach d'fháil, le Cumann
na Naomh, agus le Maitheamhnas na bpeacaí.
C. Créad thuigeann tú le Cumann na Naomh?
F. Tuigim, go hiomlán gach a mbaineann leis
an dTeampall bhFírinneach, le hUrnuighthíbh agus le
Deaghoibreachaibh go gcabhraid agus go gcoinníghid
le chéile.
C. Créad chiallaíonn maitheamhnas na bpeacaí?
F. Gur fhág Críost cumhachta ag a Eaglais
peacaí do mhaitheamh.
An XIV Ceacht
Ar neithibh eile atá riachtanach chun ár slánuighthe.
C. An leor bheith don Teampall Chatoilicidhe
Rómhánach chun bheith slánuighthe?
F. Ní leor.
C. Créad neile tá riachtanach chun ár slánuighthe
i n-éagmais bheith don Teampall Chatoilicidhe Rómhánach?
F. Peaca a sheachaint, agus maith do dhéanamh.
C. Créad é an nídh peaca?
F. Tá gníomh, focal, nó smaoineamh, bheas
contrálta le Dlighe Dé.
C. Cá mhéad cineál peaca ann?
F. Dá cineál go prínseabálta.
C. Créad iad an dá chineál phrínseabálta pheaca
iad san?
F. Tá, peaca rinne ár sinnsear agus peaca
dhéanaimíd féin.
C. Créad é nídh peaca an tsinnsir?
F. Atá an peaca 'na dtángamar uile ar an
saoghal ann.
C. Créad é nídh peaca an ghnímh?
F. Tá peaca doghnímíd féin.
An XV Ceacht
Ar pheaca marbhtha, ar pheaca sologhtha.
C. Conas roinntear peaca an ghnímh?
F. 'Na dhá roinn marbhtha, agus sologhtha.
C. Créad é an nídh peaca marbhthach?
F. Tá coir dhofhuilingthe, cruadhálach pheannaideach
in aghaidh Dé, noch scaras grása naomhthachta
leis an anam, agus thuilleas ifreann.
C. Créad chiallaíonn grása naomhthachta?
F. Tá tabhartas os cionn nadúir bheir Dia dhúinn
orduighthe leis chun sinn do naomhughadh, agus do
neartughadh chun flaithis Dé thuilleamh.
C. An bhfuil grásta riachtanach?
F. Atá; gan iad níl sé ar gcumas dúinn
flaitheas Dé thuilleamh.
C. Andéanann na huile ghrása caraid do Dhia
dínn?
F. Ní dhéanann: cuid acu amháin do spreagas
sinn chun maitheasa dhéanamh, agus fós dogheibh
peacaigh bhíos ar staid an pheaca marbhtha.
C. Conas ainmníonn tú na grásta so do spreagas
agus chuidíos linn chun maitheasa dhéanamh?
F. Grásta gnímh.
C. An donas mór tuitim i bpeaca marbhtha?
F. Is donas ró-mhór é.
C. Créad is riachtanas dúinn do dhéanamh antan
thuitimíd i bpeaca mharbhtha?
F. Is riachtanach dhúinn aithreachas mór bheith
orainn agus admháil 'nár bhfaoistin.
C. Ca 'na thaobh nar chóir dúinn faoistin dhéanamh
déis tuitim i bpeaca mharbhthach?
F. Ionnas go bhfaighimís caradas Dé agus go
mbeidhmís do ghnáth ullamh don bhás.
C. Créad is riachtanach dúinn do dhéanamh an tan
thuitimíd i bpeaca mharbhtha is gan caoitheamhlacht again
ar fhaoistin do dhéanamh?
F. Is riachtanach dúinn sinn féin do spreagadh
i gcroíbhrughadh iomlán agus le rún na faoistine
dhéanamh.
C. Conas ainmníonn tú gníomh croíbhrughadh
iomlán?
F. Ó Dhia atá aithreachas óm chroidhe orm, ar
son mo pheacaí uile; tá fuath agam ortha óm
chroidhe, os cionn gach uile nídh do bhrí go gcuirid
fearg ort, noch do thuilleas mo uile ghrádh ar son
charthanacht uile ghrádh iomlán féin: Atá rún,
agus muinighín láidir agam le cúnamh do naomhghrása
féin, gan fearg chur ort go bráth, agus mo
uile dhícheall do dhéanamh chun leorghníomh sásuighthe
a thabhairt im pheacaíbh.
C. An dtuillfidh iomlán croíbhrughadh caradas Dé
dhúinn?
F. Tuillfidh agus is é amháin an meadhon tá
againn chun caradas Dé d'fháil, an tan nach féidir
linn faoistin do dhéanamh.
An XVI Ceacht
Ar ghnéithibh sonnradhach an pheaca marbhtha,
ar an bpeaca sologhthach, agus ar phurgadóir.
C. Cá mhéid cineál peacaí marbhthach ann?
F. An seacht, dá ngoirthear cinnpheacaí
marbhtha.
C. Cé hiad na seacht gcinnpheacaí marbhtha iad
san?
F. Uabhar, saint, Drúis, Craos, Fearg, Formad,
agus Leisce.
C. Créad é an nídh peaca sologhtha?
F. Coir éadrom i n-aghaidh Dé, noch na scarann
linn na grásta naomhas sinn, agus ná tuilleann
ifreann.
C. Mar sin, ó ná scarann an peaca sologhtha
linn na grásta, do naomhughadh an t-anam, agus ná
tuilleann ifreann, conas doghní dochar don anam?
F. Ag laghdughadh aghrádh do Dhia agus dá
ullmhughadh chun peaca marbhtha.
C. Cá áit in adtéighid an drong gheibh bás ar staid
pheaca marbhtha?
F. Go hIfreann ar feadh na síoraidheachta.
C. Cá dtéigheann an bhuidhean gheibh bás i bpeaca
sologhthach?
F. Go Purgadóireacht.
C. Créad é an nídh Purgadóireacht?
F. Áit pheannaidiúil 'na bhfuiligheann an t-anam,
ar feadh sealaid, sul a mbíonn oiriúnach ar dhul go
flaitheamhnas.
C. An rachfaidh neach eile go Purgadóir, ach
an bhuidhean gheibh bás ibpeacaibh sologhthach?
F. Rachfaidh gach naon ná dearna leorghníomh
ar feadh a bheatha in sna peacaíbh do maitheadh
dóibh.
C. An féidir do na hanamnaibh atá i bpurgadóir,
aon cabhair d'fháil ó ár n-urnuighthibh?
F. Is féidir; óir mar táid 'na gclainn ag Dia,
agus fós 'na mballaibh don Eaglais, táid rannpháirteach
i gCumann na Naomh.
C. Créad í an mhaith atá d'fhiachaibh orainn do dhéanamh?
F. Aitheanta Dé, agus na hEaglaise do choimeád.
C. Cá mhéid aithne d'fhág Dia againn?
F. Deich n-Aitheanta.
C. Abair Deich n-Aitheanta Dé.
F. 1. Mise do Thiarna Dia, ní bheidh Dia
eile agat ach mé.
2. Ná tabhair ainm Dé gan ábhar.
3. Coimeád an tsaoire mar is chóir.
4. Tabhair dod Athair agus dod mháthair onóir.
5. Ná déin marbhughadh, goid ná drúis.
6. Ná fiadhnaise bhréige in aon cúis.
7. Ná sanntaigh bean nach leat féin.
8. Clann duine ná airnéis.
An XVII Ceacht.
Ar an gcéad aithne.
C. Cé hí an chéad aithne?
F. Mise do Thiarna Dia, ní bheidh aon
Dia agat ach mé.
C. Créad ordaíos an aithne seo dhúinn.
F. Aon Dia amháin d'adhradh, agus gan do
adhradh ach é.
C. Conas is cóir dúinn Dia do adhradh?
F. Le creideamh, le dóchas, le grádh, le hurnuighthibh,
agus le híobairt.
C. Créad é an nídh an creideamh?
F. Atá subhailcí diadha le na gcreidfeam go diongbhálta
gach ar mhúin Dia dhúinn, do creideamh.
C. Conas do chreidimíd i nDia?
F. Mar is é féin an fhírinne chinnte, agus nach
féidir ár mealladh.
C. Créad é an nídh Dóchas?
F. Subháilceas diadha, bheireas muinghín láidir dúinn
chun na beatha síoraidhe, agus na meóin le na
bhfaighimíd í.
C. Ca 'na thaobh na gcuirimíd ár ndóchas i nDia?
F. Mar tá sé do-chríochnuighthe i gcumhachtaibh,
do-chríochnuighthe i maith agus i dtrócaire dhúinn, agus
do gheall na huile ghrása agus flaitheas Dé féin, tré
Íosa Críost don bhuidhean do ghrádhas é.
C. Créad é nídh an Carthanacht?
F. Claonadh bríoghmhar an anama le na ngrádhaimíd
Dia os cionn an uile nídh, agus ár gcomharsa mar sinn
féin, le grá do Dhia.
C. An cóir dúinn gníomhartha creidimh, Dóchais agus
Grádha do dhéanamh go minic?
F. Is cóir go ró-mhinic.
C. Créad é an t-am go haonda 'nar chóir dúinn
na gníomhartha so dhéanamh?
F. An chéad am, an tan thagaimíd in úsáid
réasúin, agus ar uair an bháis. An dara ham,
an tan ghluaiseann an namhaid sinn chun peaca, nó
an tan pheacaimíd i n-aghaidh aon do na subháilcíbh
seo. An treas am, an tan cuirimíd sinn féin
i n-oiriúint chun na sacraimín do ghlacadh.
An XVIII Ceacht.
Ar an Aithne gcéadna.
C. Créad do thoirmisceann an chéad Aithne
orainn?
F. Gach uile pheaca, i n-aghaidh Creidimh, Dóchais
agus Grádha, agus i n-aghaidh Diúitéithe eile an Creidimh.
C. Cá mhéid slighe 'na bpeacaíonn aon i n-aghaidh an
creidimh?
F. In thrí phoinnte, nó slighe.
C. Créad iad na trí shlighe iad san?
F. Ar dtúis, le gan a lorg, agus a aithint, cad
do mhúin Dia. An dara slighe, le gan an nídh
a mhúin Dia do chreideamh. An treas shlighe, le
gan a chreideamh agus admháil, an nídh mhúin
Dia.
C. Cé hiad an bhuidhean, noch ná loirgeann fios ar
créad do mhúin Dia?
F. An bhuidhean dodhéanas faillighe don teagasc
Críostaidhe d'fhoghlaim.
C. Cé hiad súd ná creideann an nídh do mhúin
Dia?
F. Eiricigh agus Págánaigh.
C. Cé hiad súd do pheacaíonn le diúltughadh admhála
an nídh do mhúin Dia?
F. An bhuidhean do shéanas go follas, an nídh do
chreidid 'na n-intinn.
C. An féidir don bhuidhean do shéanas go follas an
creideamh noch do chreidid 'na n-intinn, súil a bheith acu
le bheith sábhálta an feadh bheid ar an staid sin?
F. Ní féidir, óir an té shéanas Críost os comhair
daoine, séanfaidh Críost é os comhair an Athar
shíoraidhe ar neamh.
C. Cé hiad na peacaí atá i n-aghaidh an Dóchais?
F. Tá éadóchas agus andóchas.
C. Créad é an nídh éadóchas?
F. Tá neamhmhuinghín as trócaire Dé.
C. Créad é an nídh andóchas?
F. Tá muinghín amadánta slánuighthe, gan na
meadhoin is cuibhe chun afághla.
C. Conas pheacaíos aon i n-aghaidh Carthanachta,
nó grádha Dé?
F. Le gach peaca marbhtha.
C. Conas pheacaíos aon i n-aghaidh grádha na
comharsan?
F. Le díobháil dhéanamh dó, nó gan cabhair
thabhairt dó, is é ar gcumas duit, 'na riachtanas
spioradálta, agus corpartha.
C. Cé hé is dóigh leat do comharsa?
F. An chine dhaonna uile; ionann iad, an bhuidhean
dodheineas do dhíobháil, nó á ar athrughadh creidimh.
An XIX Ceacht
Ar an gcéadna.
C. Créad eile do thoirmisceann an chéad aithne
orainn, i n-éagmais na bpeacaí tá i n-aghaidh
creidimh, Dóchais, agus grá, agus diúitéithe eile an
creidimh?
F. An onóir is ionchuibhe do Dhia, do thabhairt do
aon créatúir eile.
C. An bhfuil sé toirmiscthe orainn, na Naoimh
do onórughadh?
F. Ní bhfuil.
C. Créad 'na thaobh ná fuil toirmiscthe orainn
onóir thabhairt do na Naoimh?
F. Mar ná tugaimíd dóibh an ardonóir noch
do bhaineas le Dia amháin.
C. Conas do mhúintear do Chatoilicibh, eidirdhealughadh
dhéanamh idir an onóir thugaid do Dhia agus
an onóir dothugaid do na Naoimh an tan do ghuidh-
id chun Dia, agus chun na naomh?
F. Ar Dhia amháin iarraid trócaire; ar naoimh
iarraid a nguidhe.
C. An bhfuil dlightheach againn cumann nó guidhe
na naomh d'iarraidh?
F. Atá; ionann is mar d'iarraimíd urnuighthe ár gcomh-
chréatúirí ar talamh.
C. Créad 'na thaobh na dtugaid Caitoilicidhe onóir do
thaisí na naomh?
F. Mar bhíodar igcoirp roimhe sin 'na dteampallaibh
ag an Spiorad Naomh, agus go mbeid an lá
déanach onóruighthe ar neamh.
C. Créad 'na thaobh na sléachtaid Caitoilicidhe i
bhfiadhnaise íomháigh Críost agus a naomh?
F. Chun a smaointe chongháil ar fhlaitheamhnas, agus
chun a spreagadh suas chun aithris dhéanamh ar a
subháilcíbh.
C. Nach fuil sé toirmiscthe íomháighe do dhéanamh?
F. Ní bhfuil; ach nach mar dhéithibh dodhéanaimíd
iad, ar nós adhradhthóirí na ndia bréige.
C. Os cionn na bpeacaí tá i n-aghaidh Creidimh,
Dóchais agus grádha, agus Diúitéithe eile an creidimh,
agus an onóir dlighthear do Dhia do thabhairt do
aon chréatúir eile, a bhfuil aon nídh eile toirmiscthe
ag an gcéad aithne?
F. Atá; gnáthamh deisireacht agus piseog,
creidiúint thabhairt do thaidhbhrithríbh, do lucht feasa
fortúin, agus cineamhna, agus do lucht fhaire agus
athchomharthuighthe ndíomhaoine.
An XX Ceacht
Ar an dara agus an tríomhadh hAithne.
C. Abair an dara hAithne.
F. Ná tabhair ainm Dé gan ábhar.
C. Créad ordaíos an dara haithne dhúinn?
F. Labhairt le onóir, agus le umhlacht, ar ainm
Dé, a naoimh, agus gach nídh eile naomhtha.
C. Os cionn onóra thabhairt d'ainm Dé anaoimh, agus
gach nídh eile naomhtha, cad eile tá orduighthe dúinn
san dara haithne?
F. Ár móide, agus ár ngeallamhna dlistineacha
chonghbháil.
C. Créad do thoirmisceann an dara haithne orainn?
F. Gach uile mhóide agus mionna bréagacha,
neamhchearta, neamhriachtanacha, eascainí,
Diamhaslughadh agus mallachta.
C. An bhfuil sé dlistineach dearbhughadh aon
uair?
F. Atá an tan d'iarras onóir Dé, ar maith féin, nó
maith na comharsan é.
C. Créad chiallaíonn tú le móidibh neamhchearta?
F. Móide éagcórach do Dhia, agus don comharsain.
C. An bhfuil d'fhiachaibh ar dhuine seasamh chun
móide éagcóra?
F. Ní bhfuil; do pheacaigh in a dhearbhughadh,
agus do pheacódh 'na comhlíonadh.
C. An bhfuil d'fhiachaibh orainn móide dlistineacha
comhlíonadh?
F. Atá; agus ba mhionna a gcomhlíonadh.
C. Créad chiallaíon tú le mionnaibh éithigh?
F. Briseadh trí mhóidibh dlistineacha, nó
móide thabhairt go neamhdhlisteanach.
C. An peaca mór mionna éithigh?
F. Is peaca mór trom é.
C. Abair an treas aithne?
F. Coimeád an tsaoire mar is chóir lá an Tiarna.
C. Créad ordaíos an treas aithne dhúinn?
F. An Domhnach do chaitheamh i n-urnuighthibh 's i
ngníomharthaibh riaghalta.
C. Créad chiallaíonn tú le umhlaidheacht nó diúitéithe
riaghaltacha?
F. Aifreann d'éisteacht, éisteacht le teagasc,
agus leabhair mhaithe a léigheadh.
C. An leor Aifreann d'éisteacht, chun an Domhnaigh
do naomhughadh?
F. Ní leor; ní fuláir cuid mhór don lá thoirbhirt
do Dhia.
C. Créad tá toirmiscthe orainn san treas Aithne?
F. Gach uile obair shaothrach neamh-riachtanach,
nó oibreacha masluightheacha peacamhla eile.
An XXI Ceacht
Ar an Ceathrú hAithne.
C. Abair an Ceathrú Aithne?
F. Tabhair dod Athair, agus dod Mháthair
onóir.
C. Créad ordaíos an ceathrú aithne dhúinn?
F. Grá, onóir agus umhlacht do thabhairt d'ár n-Athair
d'ár máthair, agus d'ár n-Uachtaránaibh.
C. Créad do thoirmisceann an ceathrú Aithne
orainn?
F. Gach uile antoil, agus neamhumhlaidheacht i
n-aghaidh ár n-Athair agus ár Máthair, agus ár n-uachtarán.
C. Créad atá d'fhiachaibh ar tuismitheoirí agus ar uachtaránaibh
do dhéanamh don mhuintir tá faoi na smacht?
F. Is cóir dóibh aireachas dhéanamh dhéanamh ortha, eagla
agus grádh Dé do theagasc dóibh.
An XXII Ceacht
Ar an cúigiú agus an séú hAithne.
C. Abair an cúigiú aithne?
F. Ná déin marbhughadh.
C. Créad thoirmisceann an cúigiú aithne orainn?
F. Gach dúnmharbhughadh toilteanach, troid, is
bruigheanta.
C. I n-éagmais dúnmharbhughadh, troid, agus bruigheanta,
cad eile do thoirmisceann an cúigiú aithne?
F. Gach uile fhocail éagcóra, fuath, fearg, agus
rún díoltais.
C. Abair an Séú Aithne?
F. Ná déin drúis, nó adhaltrannas.
C. Créad thoirmisceann an Séú Aithne?
F. Saoráidí neamhghlana le mnaoi, nó le
fear mná eile.
C. I n-éagmais saoráidí neamhghlana le mnaoi
fir eile, nó le fear mná eile, cad eile tá toirmiscthe
ag an séú aithne?
F. Gach féachaint, focal, nó gníomh, tá contráltha
le geanmnaidheacht.
An XXIII Ceacht.
Ar an seachtú agus an t-ochtú aithne.
C. Abair an Seachtú Aithne?
F. Ná déin goid.
C. Créad thoirmisceann an seachtú aithne?
F. Gach uile thógbháil aindligheach, nó congbháil
choda duine eile.
C. I n-éagmais tógáil, agus congbháil aindligheach
choda duine eile, créad eile thoirmisceann an
seachtú aithne?
F. Gach uile mhealltóireacht, i ndíol nó i gceannaidheacht
nó aon éagcóir eile dhéanamh ar chuid do
chomharsan.
C. Créad ordaíonn an seachtú aithne dhúinn?
F. A chuid cheart féin, do thabhairt do gach
nduine.
C. Créad tá d'fhiachaibh ar an mbuidhean 'na bhfuil
chuid duine eile acu go neamhdhlisteanach, do
dhéanamh?
F. A thabhairt thar ais, má tá ar a gcumas, nó ní
maithfidhear an peaca.
C. Abair an t-Ochtú Aithne?
F. Ná déin fiadhnaise bhréige i n-aghaidh do comharsan.
C. Créad thoirmisceann an t-ochtú Aithne?
F. Gach fiadhnaise bhréige, barúlacha mearathail,
agus bréaga.
C. Créad eile thoirmisceas an t-ochtú Aithne?
F. Gach monabar agus cúlchaint eile, noch do
leirscriosas clú na comharsan.
C. Créad órdaíos an t-ochtú hAithne dhúinn?
F. Smaoineamh agus labhairt ar chách, mar ba
mhian linn iad do smaoineamh agus do labhairt orainn.
C. Créad eile ordaíos an t-Ochtú Aithne?
F. An fhírinne labhairt agus d'fhiadhnaisiúghadh in gach
uile nídh.
C. Créad is chóir don bhuidhean loiteas clú a gcomharsan
do dhéanamh?
F. A ndícheall dhéanamh ar a leigheas óir gan
san ní maithtear an peaca.
An XXIV Ceacht.
An Naoiú agus an Deichiú Aithne.
C. Abair an Naoú Aithne?
F. Ná sanntaigh bean do comharsan.
C. Créad thoirmisceann an naoú Aithne?
F. Gach ainmhian, agus smaoineamh toilteanach
atá i n-aghaidh geanmnaidheachta.
C. Créad eile thoirmisceann an naoú aithne?
F. Gach uile ócáid chorruigheas sinn chun smaointí
neamhghlana.
C. Créad iad na ócaidí chorruigheas smaointe
neamhghlana?
F. Comhráidhtí neamhgheanmnaidhe, leabhair, agus
pictiúirí neamhmacánta agus gach caitheamh-aimsire
eile tá contúirteach ag geanmnaidheacht.
C. Créad eile mheasas tú a bheith 'na n-ócáidíbh,
chun smaointe agus ainmhian truaillighthe a chorruighe?
F. Díomhaoineas, drochcomhluadar, agus ainmheasaracht,
i gcaitheamh bídh agus dighe.
C. Abair an Deichiú Aithne.
F. Ná sanntaigh maoin do comharsan.
C. Créad thoirmisceann an Deichiú Aithne?
F. Gach antoil éagcórach chun choda nó sochar
do comharsan.
C. Chun cá mhéid Aithne 'nar féidir na Deich
n-Aitheanta do cheapadh?
F. Chun dá aithne prínseabálta.
C. Cé hiad an dá aithne prínseabálta iad san?
F. Dia do ghrádhughadh ód chroidhe agus ód hanam go
hiomlán, agus do comharsa mar thú féin, mar ghrádh
do Dhia.
An XXV Ceacht.
Ar aitheanta na hEagailse.
C. An bhfuil Aitheanta ar bith eile ann ach Aitheanta
Dé?
F. Atáid Aitheanta na hEagailse.
C. An bhfuil d'fhiachaibh orainn Aitheanta na hEagailse
do choimeád?
F. Atá; an té dhiúltaíos éisteacht leis an eaglais
(deir Críost) bíodh meas págánaigh agaibh
air.
C. An iomdha aithne thug an Eaglais dúinn?
F. Sé Aithne.
C. Abair sé aitheanta na hEagailse?
F. 1. Aifreann d'éisteacht gach aon Domhnach
agus gach lá saoire.
2. Troscadh dhéanamh ar na laethaibh atá órduighthe.
3. Faoistin ár bpeacaí dhéanamh uair san
mbliadhan.
4. Comaoin, nó Corp naomhtha an Tiarna chaitheamh
um Cáisc.
5. Deachmha do dhíol leis an gCléir.
6. Gan sollamhantacht pósta dhéanamh i dtaobh
istigh don aimsir, nó dona céimeannaibh gaoil atá
toirmiscthe.
C. Cad é an Chéad Aithne?
F. Aifreann d'éisteacht gach Domhnach, agus Lá
Saoire.
C. Créad chiallaíonn tú le laethibh saoire?
F. Laethe áirithe, d'órdaigh an Eaglais do naomhughadh.
C. Ca 'na thaobh nar ceapadh Laethe Saoire?
F. Chun rúndiamhra éifeachtacha ár gcreidimh,
subháilcí agus tiodhlaicí na naomh chur i gcuimhne
dhúinn go minic, agus Dia do ghlóiriughadh ionta.
An XXVI Ceacht.
Ar aitheantibh eile na hEagailse.
C. Abair an dara haithne na hEagailse.
F. Troscadh do dhéanamh agus gan feoil
d'ithe 'sna laethibh atá orduighthe?
C. Créad tá d'fhiachaibh orainn dhéanamh sa dara
haithne?
F. Roinn don bhliadhain do thabhairt do troscadh agus do
thréanas.
C. Créad chiallaíonn tú le laethibh troiscthe?
F. Laethe choisceas orainn feoil d'ithe, ach lamhálas
dúinn níos mó ná aon aon bhéile chaitheamh.
C. Abair an tríú aithne na hEalgailse?
F. Faoistin iomlán do pheacaí dhéanamh, an
chuid is lúgha, uair san mbliain.
C. Créad chiallaíos an aithne, faoistin dhéanamh,
an chuid is lúgha, uair san mbliain?
F. Chiallaíonn, bagairt chruaidh bheith orainn má
fhanaimíd bliain gan faoistin.
C. An leor, gan dul ach aon uair amháin san
mbliain chun faoistin dhéanamh? F. Ní leor, is riachtanach
do gach nduine do thuiteas i bpeaca mharbhtha,
faoistin dhéanamh go minic, agus do aon nar mhian
leis dul ar aghaidh 'sna subháilcí diaga.
C. Abair an ceathrú aithne na hEagailse.
F. Corp Críost do chaitheamh am Cháisc nó i ngar di.
C. Cá bhfuil d'fhiachaibh orainn Comaoine ghlacadh um
cháisc?
F. In ár bParóiste féin.
C. Créad é cuigiú Aithne na hEagailse?
F. Deachmha dhíol le nár gcléir.
C. Créad chiallaíonn an Aithne, Deachmha dhíol?
F. D'éis seo tá sé d'fhiachaibh orainn cabhair agus
cúnamh cothuighthe thabhairt d'ár gcléir.
C. Abair an séú, agus aithne dhéanach na
hEagailse?
F. Gan sollamhantacht pósta dhéanamh in am toirmiscthe,
nó gaol toirmiscthe do phósadh.
C. An bhfuil a thuilleadh aitheanta Eagailse, i n-éagmais
na sé n-aitheanta seo ainmnighthe sa Teagasc Críostaidhe?
F. Atáid, ach is iad so na haitheanta prínseabálta.
C. Créad tá riachtanach chun na haitheanta Dé
agus na hEagailse coimeád?
F. Grásta Dé.
An XXVII Ceacht.
Ar na meadhóinibh tá chun grásta Dé d'fháil, agus ar
dtúis do na hurnuighthibh.
C. Cionnas is féidir linn grásta Dé d'fháil?
F. Go sonnradhach le hurnuighthibh agus le
sácraimínibh.
C. Créad é an nídh urnuighthe?
F. Tógbháil ár gcroidhe suas chun Dé. Smaoineamh
air, é mholadh agus a bheannachadh d'iarraidh.
C. Cá am is chóir dúinn úrnuighthe dhéanamh.
F. Ba chóir dúinn ár mbeatha a chaitheamh i n-Urnuighthibh?
C. Cionnas is féidir dúinn ár mbeatha a chaitheamh i
n-urnuighthibh.
F. Ár n-uile ghníomhartha, smaointe, agus bréithre,
do thoirbhirt suas do ghlóire Dé, agus sinn féin
do chongbháil ar staid na ngrás.
C. Cá am go haonda ba chóir dúinn urnuighthe
dhéanamh.
F. Ar maidin, um thráthnóna, i n-am cathuighthe
agus dáinnséir.
C. Cionnas is cóir dúinn urnuighthe dhéanamh?
F. Le nár smaointibh uile shocrughadh ar Fhlaitheamhnas.
C. Créad iad na hurnuighthe is ionmholta dúinn do
dhéanamh?
F. Urnuighthe an Tiarna, nó an Phaidir, Fáilte
an Aingil, agus Cré na n-Abstal.
An XXVIII Ceacht.
Ar urnuighthe an Tiarna agus Fáilte an Aingil.
C. Cé rinne an Phaidir?
F. Íosa Críost.
C. Abair an Phaidir?
F. Ár n-Athair atá ar neamh (etc).
C. Cia dá ngoirthear Athair, an tan deirtear
urnuighthe an Tiarna?
F. Dia uilecumhachtach, noch is Athair dúinn
uile.
C. Créad chiallaíos, go naomhthar hainm?
F. Leis seo impighimíd moladh agus glóire
thabhairt do ainm Dé.
C. Créad chiallíos, go dtagadh do ríocht?
F. Leis seo impighimíd ar Dhia seilbh
ghlacadh 'nar gcroidhibh in sa tsaol so, ionnas go
mbeidhmís ina fhochair sa saol eile.
C. Créad chiallaíos, go ndéintear do thoil?
F. Leis seo impighimíd go mbeidhmís ullamh
chun a thuilleadh dhéanamh ar talamh amhail táid na
haingil ar neamh.
C. Créad chiallaíos, ár n-áran laethúil tabhair
dúinn indiu?
F. Leis seo impighimíd gach oiliúint tá
riachtanach dúinn i dtaobh coirp, agus anama.
C. Cé acu is mó impighimíd oiliúint d'ár gcorp
nó d'ár n-anam?
F. Is mó go mór d'ár n-anam.
C. Créad is oiliúint d'ár n-anam?
F. Urnuighthe, focal Dé, agus go háirithe, corp
naomhtha an Tiarna.
C. Ca'na thaobh, 'nar urnuighthe, focal Dé, agus
corp naomhtha an Tiarna, is oiliúint d'ár n-anamnaibh?
F. Mar doghnídh oiliúint, agus sábháil do shláinte
an anama.
C. Créad é an nídh saol an anama?
F. Grásta naomhthachta.
C. Créad chiallaíonn, maith dhúinn ár gcionta mar
mhaithimíd do chách doghní cionta 'nár n-aghaidh?
F. Leis seo impighmíd, ar Dhia, ár gcionta
mhaitheamh dhúinn mar mhaithimíd do chách doghní
chionta orainn.
C. Créad chiallaíos ná leig sinn i gcathú nó
i Temptation?
F. Leis seo impighmíd go neartóidh Dia
sinn i n-aghaidh gach cathuithe agus toirmisc.
C. Créad chiallaíonn, saor sinn ón olc?
F. Leis seo impighmíd ar Dhia, go saorfadh
ar olc, agus go prínseabálta ar pheaca.
C. Créad chiallaíos an focal Amen?
F. Bíodh mar sin.
C. Abair Fáilte an Aingil nó an Beannachadh
Muire?
F. Go mbeannuighthear duit a Mhuire tá lán do
ghrástaibh etc.
C. Cé rinne an Beannachadh Muire?
F. An t-Aingeal Gabriel agus Naomh Eilís
dorinne an chéad chuid, agus an Eaglais an roinn
déanach.
C. An bhfuil sé dlistineach, onóir thabhairt don
Mhaighdin Bheannuighthe?
F. Atá ar gach aon chor, ó thug Dia féin an
oiread san onóra di, agus insíonn an Scrioptúir
dúinn go nglaodhfaidh gach uile náisiún, Beannuighthe í.
C. Créad í an onóir dobheirimíd don
Mhaighdin Bheannuighthe?
F. Onóraimíd níos mó í ná na Naoimh eile,
mar Mháthair do ár bhFuascaltóir; ach ní thugaimid
onóir dhiadha di choidhche ná an onóir is ionchuibhe
thabhairt do Dhia.
An XXIX Ceacht.
Ar anna Sácraimínibh.
C. Créad é an dara meadhón chun grásta d'fhagháil?
F. Na sacraimíní, an meadhón is cumhachtaighe
do na huile mheadhónaibh.
C. Créad chiallaíonn tú le sacraimín?
F. Tá comhartha foirimeallach d'ordaigh Dia
dhúinn chun grásta d'fháil.
C. Créad ó na bhfuil cumhachta ag an sácraimín
chun grása do tabhairt uaidh?
F. As luacht Críost noch chuirid i sochar d'ár
n-anamnaibh.
C. An iomdha Sácraimín ann?
F. Seacht Sácraimín.
C. Abair na Seacht Sácraimín?
F. Baisteadh, Dul fé láimh Easbaig, Corp Chríost,
Faoistin, Ola roimh bás, Ord Beannuighthe agus Pósadh.
C. Créad 'na thaobh 'na bhfuil oiread san deasghnás,
dá n-úsáid i gcúram agus i dtabhairt amach
na sácraimíní?
F. Chun ár gcaondúthracht d'ardú agus chun
a n-éifeacht chur i dtuiscint.
An XXX Ceacht.
Ar an mBaisteadh.
C. Créad é an nídh an Baisteadh?
F. Sácraimín do ghlanas sinn ó pheaca
an tsinnsir, agus dodhéineann's Críostaidhthe agus Clann
Dé dhínn.
C. An bhfuil Baisteadh riachtanach?
F. Atá.
C. Cé hiad tá orduighthe ó Críost chun baisteadh
dhéanamh?
F. Eaglais a theampaill ach i gcás riachtanais is
féidir le gach aon é a dhéanamh.
C. Conas déintear Baisteadh?
F. Le huisce dhortadh ar cheann an leinbh, ag
rádh, san am gcéadna, Baistim thú, i n-ainm an
Athar, agus an Mhic agus an Spioraid Naomh, bíodh
mar sin.
C. Créad do gheallaimíd san mbaisteadh?
F. Cur suas don diabhal, dá phuimp, is dá
oibreachaibh.
An XXXI Ceacht.
Ar dhul fé láimh Easbaig.
C. Créad é an nídh dul fé láimh Easbaig?
F. Sácraimín do neartaíos go hiomlán
sinn 'nár gCríostaidhthibh.
C. Cé tá orduighthe chun an Sácraimín seo
thabhairt amach?
F. An t-Easpog.
C. Cionnas bheir an t-Easbog an Sácraimín seo
uaidh?
F. Síneann amach a lámha ag ímpígh an
spiorad naomh do thuirling anuas, déineann Fíoghar na
Croise ar an éadan le ola bheannuighthe.
C. Créad 'na thaobh 'na mbuaileann an t-easbog bas
ar phluic an té théigheas fé na láimh?
F. Chun a chur i gcéill dóibh, le dul fé láimh
Easbaig, go bhfuilid neartuighthe chun fulangtha, agus
bás d'fhulaing ar son Críost.
C. Créad é an t-ullamhughadh is riachtanach chun
dul fé láimh Easbaig?
F. Ní fuláir sin bheith teagaiscthe in ár
gcreideamh agus bheith ar staid na ngrás.
C. Créad iad na grásta áirithe do ghlacaimid ó
dhul fé láimh Easbaig?
F. Seacht dtiodhlaicí an Spiorad Naoimh.
C. Abair na seacht dtiodhlaicí.
F. Eagna, Tuiscint, Comhairle, Neart, Eolas,
Diadhacht, agus Eagla an Tiarna.
C. An peaca mór faillighe dhéanamh i ndul fé
láimh Easbaig?
F. Is eadh, an tan is féidir é fháil le déanamh.
An XXXII Ceacht.
Ar Corp Naomhtha an Tiarna.
C. Créad é an tríú sácraimín tá ann?
F. An Corp Naomhtha.
C. Créad é an nídh an Corp Naomhtha?
F. Fuil agus Feoil, anam agus Diadhacht Íosa
Críost, fé ghné aráin agus fíona.
C. Créad chiallaíonn tú le bheith fé ghné aráin agus
fíona?
F. Chiallaím, blas, dath agus foirm aráin agus
fíona, noch d'fhanas tar éis an aráin, agus an fhíona
do shóinseáil i bhFuil, agus i bhFeoil Íosa Críost.
C. An bhfuil corp, agus fuil Íosa Críost i n-éinfheacht,
fé ghné aráin, agus fíona?
F. Atáid, Críost iomlán 'na Dhia, is 'na dhuine
fhírinneach, san arán agus san bhfíon.
C. A mbristear nó ngortuighthear Corp Críost, an
tan roinntear nó bristear an sácraimín?
F. Ní déintear; ó aiséirigh Críost ó mhairbh,
ní féidir é bhásughadh ná fuilingtí ar bith
eile thabhairt dó.
C. Conas do chreidimíd, Dia mór gach
uile ghlóire bheith fé ghné ár mbídh corpartha?
F. Ó leis an gcreideamh gcéadna noch le 'na gcreidimíd
é 'na Dhia mhór gach uile ghlóire, i gcosmhalacht
coirthigh ar an gcrois.
C. Ach cionnas is féidir arán agus fíon d'iontáil
i bhfuil 'sa bhfeoil Críost?
F. Le maitheas, agus le cumhachtaibh Dé, do
nocha a fuil aon nídh cruaidh ná dodhéanta.
C. Agus an bhfuilimíd súrálta go fírinneach
gur shóinseáil Críost an t-arán 'sa fíon 'na
chuid fola agus feola?
F. Atáimíd, leis na foclaibh adubhairt sé féin
an tan do thionnscain sé an sácraimín seo ar
an suipéar ndéanach.
C. Cé iad na focail a dúbhairt Críost ar a shuipéar
déanach an tan do thionnscain sé an sácraimín
seo?
F. “Is é seo mo chorpsa, is é seo
mo fhuilse”.
C. Ar fhág Críost na cumhachta ag an eaglais, an
t-arán 'sa fíon do shóinseáil in a fhuil, agus ina fheoil
féin?
F. D'fhág, an tan a dubhairt le na Abstalaibh
“Déinidh é seo mar chuimhne ormsa”.
C. An raibh na cumhachta so le bheith de shíor
ag a Eaglais?
F. Dobhí.
C. Ca'na thaobh 'nar ordaigh Críost na cumhachta
so bheith do shíor san Eaglais?
F. Ionnas go mbeidh a clann ins gach saol agus
Náisiún ábalta ar íobairt thaithneamhach chur chun
an Athar neamhdha agus go mbeidh 'na lón oirdheirc
spioradálta ag a n-anamnachaibh.
C. Créad chiallaíos íobairt?
F. An gníomh mór riachtanach creidimh, noch
le na n-admhuighimíd ardriaghalughadh Dé os ár gcionn
agus ár muinghín go huile is go hiomlán do bheith as.
An XXXIII Ceacht.
Ar íobairt naomhtha an Aifrinn.
C. Créad is íobairt ann sa Tiomna Nuadh nó
sa Dlighe Nuadh?
F. Íobairt an Aifrinn.
C. Créad is Aifreann ann?
F. Íobairt neamhfholúil an reacht nuadh, in a
bhfuil Críost féin dá thoirbhirt ar an altóir, ar son
a bhfuil beo agus marbh.
C. An íobairt fá leith, íobairt an Aifrinn, ó íobairt
na croise?
F. Ní headh: óir is é an Slánuightheoir céadna
do thoirbhir é féin aon uair amháin mar íobairt
sothoilteach don Athair neamhdha ar an gcrois, tá
againn go laetheamhail dá thoirbhirt féin ar mhodh
neamhfholamhail ar ár n-altóraibh.
C. Ar foráladh Aifreann san SeanReacht?
F. Níor foráileamh; do choimeádadh an íobairt
éifeachtach so chun an Reacht Nuadh, noch mbeadh
le figiúirí na seandlighe do comhlíonadh agus críoch
cheart do chuir ar an gcreideamh.
C. Cia an pháirt don Aifreann 'na n-athraighthear
an t-arán agus an fíon chun bheith ina fhuil, agus in
a fheoil Críost.
F. I n-aimsir an naomhcoisrighthe.
C. Cé shóinseálann an t-arán 'sa fíon, i bhfuil
is i bhfeoil Críost?
F. An Sagart.
C. Créad iad na bríathra le 'na sóinseáltar an
t-arán 'sa fíon?
F. Le Briathra Críost.
C. Créad iad na cumhachtaí 'na n-athraighthear an
t-arán 'sa fíon, i bhfuil is i bhfeoil Críost?
F. Le cumhachtaibh Dé.
C. Créad é an fáth le na n-abarthar Aifreann?
F. Chun glóir thabhairt do Dhia, buidheachas dó ar
son a thiodhlaicí agus ag iarraidh a ghrásta agus a
thrócaire.
C. Créad é an fáth eile 'na ndeirtear Aifreann?
F. Chun bás, agus Páis ár Slánuightheóra chongbháil
in ár n-intinn.
C. Cionnas is cóir dúinn Aifreann d'éisteacht?
F. Le haire dhícheallach, agus le caondúthracht.
C. Créad é an modh is fearr chun Aifreann
d'éisteacht?
F. An íobairt do thoibhirt suas mar aon leis an
sagart, cuimhneamh ar pháis Críost agus comaoine
do ghlacadh.
An XXXIV Ceacht.
Ar an gComaoine.
C. Créad chiallaíos dul d'iarraidh comaoine?
F. Corp an Tiarna do ghlacadh.
C. An bhfuil sé inmholta dul d'iarraidh comaoine
go minic?
F. Atá; mar ná fuil slighe, chun beatha naomhtha
caitheamh níos fearr.
C. Conas is cóir dúinn sinn féin d'ullamhughadh
chun comaoine?
F. Ní fuláir dúinn bheith ar staid na ngrást, lán
do chreideamh bheo agus do dhóchas dhiongbhálta
agus lasadh le teasghrádh Dé agus na comharsan.
C. An bhfuil nídh ar bith eile d'fhiachaibh orainn
roimh comaoine?
F. Atá; ní mór dúinn bheith 'nar dtroscadh ó mheadhon
oídhche.
C. Créad tá d'fhiachaibh orainn dhéanamh tar éis
comaoine?
F. Suim aimsire chaitheamh in urnuighthibh, agus re
gníomh buidheachais.
C. An peaca mór comaoine do ghlacadh go neamhoireamhnach?
F. Is peaca rothrom é; “óir an té itheas
agus ólas go neamh-dhlistineach, itheann agus ólann
damaint dó féin”.
C. Créad is cóir do dhuine dhéanamh má bhíonn
i bpeaca mharbhtha roimh comaoine?
F. Is cóir dó maitheamhnachas d'fháil i sácraimint
na haithrighe.
An XXXV Ceacht.
Ar shácraimín na hAithrighe.
C. Créad é an nídh sácraimín na hAithrighe?
F. Sácraimín noch mhaitheas dúinn na peacaí
'na dtuitimíd d'éis Baiste.
C. Créad iad na cumhachta do mhaitheas na peacaí
dhúinn?
F. Na cumhachta d'fhág Críost ag a Abstalaibh.
C. Cathain d'fhág Críost cumhachta ag an Eaglais
chun peacaí mhaithmhe?
F. Go sunnradhach, an tan dúirt sé le na
Abstalaibh “Glacaidh an Spiorad Naomh, pé peacaí
mhaithfidh sibh, beid maithte.”
C. Créad is éigean ndúinn do dhéanamh chun
maitheamhnas d'fháil i sácraimín na hAithrighe?
F. Faoistin mhaith do dhéanamh.
An XXXVI Ceacht.
Ar an bhfaoistin.
C. Créad é an modh is fearr chun faoistin
mhaith do dhéanamh?
F. Ar dtúis, ní foláir dúinn grásta iarraidh ar
Dhia chun faoistin mhaith do dhéanamh.
An dara feacht, is éigean dúinn sinn féin do
scrúdughadh go dícheallach ar Deich n-Aitheanta Dé, agus
sé aitheanta na hEagailse, ar na seacht bpeacaí
mharbhtha, ionnas go mbeidh fhios againn créad ann, agus
comh minic is do pheacuighmear le smaoineamh, le
briathar, nó le gníomh, nó le faillighe. An treas
nídh, is éigean dúinn gníomh creidimh, dóchais,
agus grádha do dhéanamh. Fá dheoidh, gníomh
croidhebhrughadh maille le rún fírinneach ár mbeatha
do leasú, agus leorghníomh do dhéanamh 'nar bpeacaíbh.
C. Créad chiallaíonn tú le croidhebhrughadh?
F. Doilgheas croidhe, agus gráin ar an bpeaca, os cionn
an uile nídh, dá bhrí go gcuirid fearg ar Dhia, atá
comh maith sin ann féin, le rún diongbhálta daingean
gan peacughadh níos mó, agus mo uile dhícheall
dhéanamh chun sásamh thabhairt im pheacaíbh.
C. Conas is féidir linn sinn féin do spreagadh
chun croidhebhrughadh?
F. Go sonnradhach le chúig mheadhónaibh.
C. Cé hiad na chúig mheadhon do spreagas sinn
chun croidhebhrughadh?
F. Eagla ifrinn, eagla Sólás Fhlaithiúnais do chailliúint,
suilighthe agus adhfhuathmhaireacht an pheaca,
smaointe fearg chur ar Dhia mhaith.
C. Créad é an meadhon is fearr chun sinn do
spreagadh chun croidhe-bhrughadh?
F. Smaoineamh ar fheirg chur air, comh maith
leis ann féin, agus is smaoineamh é nach chóir faillighe
thabhairt ann go bráth.
C. Créad 'na thaobh 'na bhful an smaoineamh ar
fheirg chur ar Dhia, comh maith sin ann féin, nó
faillíghe thabhairt ann go bráth, an tan ghnímíd gníomh
croidhebhrughadh?
F. Mar is é túis do ghrádh ró-ghlan Dé, is é
an meadhon is fearr ar na meadhónaibh uile é.
An XXXVII Ceacht.
Ar an gcéadna, agus ar an Loghadh.
C. Créad is cóir dúinn do dhéanamh ag Faoistin?
F. Is cóir dúinn beannacht an tsagairt d'iarraidh,
an confiteor do rádh, sinn féin do chiontughadh
in ár bpeacaibh, éisteacht le comhairle an tsagairt
agus ár ndoilgheas d'athnuachaint an tan dobheir
saorbhreitheamhnas orainn.
C. Créad mheasann tú don té cheileas peaca marbhthach
'na bhfaoistin?
F. Doghníghid peaca mór trom, agus i n-ionad
maithteachas d'fháil méaduighid fearg Dé.
C. Créad is riachtanach dúinn do dhéanamh tar
éis faoistine?
F. Is cóir dúinn buidheachas bhreith le Dia, agus an
breitheamhnas aithrighe chuireadh orainn do comhlíonadh.
C. Créad chiallaíonn tú le Breitheamhnas Aithrighe chuireann
an t-oide faoistine orainn?
F. Na hurnuighthe agus na Deagh-oibreacha, cheanglann
an t-oide faoistine orainn, mar shásamh in ár
bpeacaíbh?
C. An leor an pionós cuirthear orainn mar shásamh
in ár bpeacaíbh?
F. Gach nídh ar bith eile do theastaíonn uainn, is
féidir linn a dhéanamh suas, le loghadh, agus le ár
ndícheall aithrighe.
C. Créad é an nídh Loghadh?
F. Fábhar speisialta dáilthear leis an dteampall,
chun fuascailt thabhairt do phionósaibh aimseardha, noch,
go minic bhíos gan sásamh tar éis an pheaca bheith
maithmhte.
C. Cé hiad dogheibh an loghadh?
F. Do bhuidhean, amháin, bheas ar staid na ngrás,
agus bheas go fírinneach lán do dhúil chun sásamh
thabhairt do cheart Dé.
C. Cé dháileas an loghadh so?
F. An Teampall nó an Eaglais.
C. An maitheann loghadh peacaí?
F. Ní mhaitheann; ní fuláir peaca bheith maithte
sul a bhfaigheam é.
An XXXVIII Ceacht.
Ar an Ola Dhéanach, Ord Beannuighthe, agus ar
Phósadh.
C. Créad é an Cúigiú Sácraimín?
F. Ola Dhéanach.
C. Créad é an nídh Ola Dhéanach?
F. Sácraimín do thionscnadh chun Críostaidhthe
neartughadh le linn bháis.
C. An dtugtar an Ola Dhéanach do gach uile
dhuine i mbaoghal báis?
F. Ní tugtar; ach don bhuidhean i mbaoghal báis
ó bhreoidhteacht.
C. Cé hiad tá orduighthe chun an tsácraimín seo
thabhairt amach?
F. Eaglais aonda an Teampall, mar mhúineas
naomh Séam, agus do ghnáthaíos an Teampall
Chaitoilicidhe.
C. Cé hé an Séú Sácraimín?
F. Ord Beannuighthe.
C. Créad an nídh, Sácraimín an Oird
Bheannuighthe?
F. Sácraimín noch thugann Easbaig, Sagairt, agus
Cléir don Teampall.
C. Cé hé an Seachtú Sácraimín?
F. Pósadh.
C. Créad é an nídh pósadh?
F. Sácraimín, noch bheir grása don lánamhain
phósta, chun grádh bheith dá chéile agus a gclann
thabhairt suas i ngrádh is in n-eagla Dé.
C. An féidir na sácraimíní seo ghlacadh ach aon
uair amháin?
F. Is féidir iad uile ghlacadh, ach Baisteadh, dul fé
láimh Easbaig. Agus Ord Beannuighthe, noch a comharthaíos
an t-anam.
C. Créad chiallaíonn tú le comharthughadh?
F. Marc spioradálta comharthuigh ar an anam,
noch nach féidir scrios de go bráth.
C. Cé acu do na sácraimínibh seo is riachtanaighe?
F. Baisteadh agus Breith aithrighe.
An XXXIX Ceacht.
Ar luacht saothair síoraidhe na bhFíréan, agus
luacht síoraidhe na druinge damanta.
C. Cá am bhéarfaidh Dia luacht saothair, nó
píonós síoraidhe dhúinn?
F. An tan bhéarfaidh Breithiúnas orainn.
C. Cá am bhéarfaidh Breithiúnas orainn?
F. Ar phrap na súl, tar éis bháis agus Lá an
Bhreithiúnais.
C. Créad chiallaíos an Lá Déanach.
F. Lá an Bhreithiúnais Gheinearálta, an tan chaithfidh
an chine dhaonna sheasamh i bhfiadhnaise Chathaoir
an Bhreithiúnais.
C. Agus ó tugtar breith tar éis bháis, cá bhfuil
riachtanas le Breithiúnas Gheinearálta?
F. Ionnas go mbeadh ardriarughadh Dé, noch do
ghnáth ar talamh do thriallas na deaghdhaoine le
trioblóidibh, agus dobheir séan agus sonas saoltha
ar an dtalamh, do na drochdhaoinibh, ionnas adeirimíd
go dtaisbeánfaidh riarughadh Dé ceart i bhfiadhnaise
daoine.
C. Créad thuiteas amach lá déanach an Bhreithiúnais
Gheinearálta?
F. Éireochaidh ar gcoirp arís le hordughadh Dé.
C. Créad chuige 'na n-éireochaidh arís?
F. Chun iad do chomhcheangal le nár n-anamnaibh.
C. Ca 'na thaobh an comhcheangal san?
F. Ionnas go mbeidís rannpháirteach, i séan,
no i míshéan, síoraidhe.
C. Conas d'éireochaidh choirp na Naomh?
F. Go glórmhar domharbhtha.
C. An éireochaidh coirp na ndrong ndamanta,
domharbhtha?
F. Éireochaid.
C. An éireochaid coirp na ndrong ndamanta,
glórmhar?
F. Ní éireochaid.
C. Ca 'na thaobh 'na n-éireochaid coirp na ndrong
ndamanta, domharbhtha?
F. Chun maireachtain go bráth i lasrachaibh
síoraidhe.
C. Cé bhreathnóchas sinn an Lá Déanach?
F. Íosa Críost.
C. Ca 'na thaobh 'narb é Íosa Críost atá orduighthe
chun sinn do bhreathnú?
F. Ionnas go ndéanfadh sé a cheart do scaradh
amach go foirleathan amhail dorinne a thrócaire
i bhfiadhnaise an domhain mhóir.
C. Créad déarfaidh Críost leis na deaghdhaoinibh?
F. Tagaidh a dhream bheannuighthe óm Athair,
glacuighidh a ríoghacht, noch tá socruighthe dhíbh.
C. Créad déarfaidh Críost leis an ndream
malluighthe an Lá Déanach?
F. Imthighidh a dhream na mallacht go lasrachaibh
shíoraidhe do horduigheadh don diabhal, is a Ainglibh.
C. Cá rachfaidh an dream Malluighthe an Lá
Déanach?
F. Caithfidhear idir anam agus corp iad go lasrachaibh
síoraidhe.
C. Cá rachfaidh na deighdhaoine an Lá Déanach?
F. Rachfaidh le na gcorpaibh glórmhar domharbhthacha
san mbeatha shíoraidhe.
Do dháil Clement XIV pápa an cúigiú
lá do Abrán san mbliadhan 1772, loghadh
seacht mbliain, agus seacht ndachad lá do
Chatoilicídhe Rómhánacha Ríoghacht na hÉireann
comh minic is déarfaidís le diadhacht Gníomh
Creidimh, Dóchais, Grádha, agus Croidhebhrughadh; 'na
mbuanghnáthughadh go háirithe ar maidin agus
um thráthnóna, agus roimh faoistin agus Comaoine,
dá réir sin táid na gníomhartha seo dá
ndeagh-mholadh dáríribh 'na fhoirm ró- mhaith
urnuighthe do na creidmhigh, Tairbheach ní hé
amháin, do na beoibh, ach d'anamnaibh na gcreidmheach
d'imthigh as an Saol, noch is féidir linn
chur 'na ndiaidh in aon aimsir, mar shaoradh ar
a bhfuilingthibh, do réir aithriste agus intinne
an Phápa chéadna.
Gníomhartha Croidhbhrughadh, Creidimh, Dóchais, agus Grádha.
Urnuighthe roimh na Gníomhartha.
Tabhair dúinn a Dhia shíoraidhe uilechumhachtaigh
méadughadh creidimh, Dóchais agus Carthanachta,
agus ionnas go bhfaighimís toradh do gheallamhna,
deonaigh dhúinn do Aitheanta do ghrádhughadh tré Íosa
Críost ár dTiarna. Bíodh mar sin.
Gníomh croidhebhrughadh.
Ó Dhia, tá aithreachas fírinneach oram ar son
mo pheacaí uile, agus tá fuath agam ortha os
cionn an uile nídh óm Chroidhe go hiomlá ? mar chuirid
fearg ortsa mo Dhia, noch do thuill mo ghrádh
uile ar son do dheaghcháilidheachtaidhe ionadhruighthe,
agus tá rún daingean agam le Cúnamh do naomhghrás,
gan fearg do chur ort go bráth, agus gach
nídh in mo chumas do dhéanamh mar leorghníomh
sásaimh ar peacaíbh, Amen.
Gníomh Creidimh.
Ó Dhia, creidim go ródhiongbhálta gurb aon
Dia amháin tú, Cruthnuightheoir agus Ardtiarna neimhe
agus talaimh dochríochnuighthe i mórdhacht 'sa maitheas.
Creidim go diongbhálta go bhfuil ionatsa
trí pearsana eiderdhealbhtha go fírinneach, an
t-Athair, An Mac agus an Spiorad Naomh; agus ná fuil
ionta uile ach aon Dia amháin, aonda céadna.
Creidim go ródhiongbhálta gur ghlac Íosa
Críost, do mhac ionmhain, an dara pearsa don
Tríonóid Rónaomhtha colainn daonna, gur fhulaing bás
i gcrann na croise chun sinne d'fhuascailt agus do
shlánughadh; gur aiséirigh an treas lá; go ndeachaidh
suas ar neamh: go dtiocfaidh arís i ndeireadh an
tsaoghail, do bhreith Breithiúnais ar gach uile
dhuine, go dtabharfaidh aoibhneas síoraidhe mar luacht
do na fíréinibh, agus go ndamnóchaidh an drong
mhalluighthe i bpiantaibh síoraidhe. Creidim fós go
ródhiongbhálta tré 'na ghrádha do-chríochnuighthe
dhúinn, gur fhág i sácraimín ró-naomhtha na
haltóra, a chuid fola agus feola róoirdheirc féin, a anam
agus a dhiadhacht mar oileamhaint spioradálta agus mar
íobairt againn; agus gur fhág ag an Eaglais cumhachtaí
na bpeacaí a mhaitheamh, creidim iad so agus gach
uile fhírinne eile do thairgeas an naomhEaglais
Chatoilicidhe Rómhánach dúinn do chreideamh, mar is
tú féin a Dhia d'fhoillsigh iad uile, agus ós tú féin
an fhírinne ní féidir leat mealladh, ná bheith meallta.
Sa gcreideamh so is mian liom maireachtain, agus
is ann fós le cúnamh do naomhghrásta tá rún
daingean agam bás d'fháil.
Gníomh Dóchais.
Ó Dhia le dóchas as do mhórchumhacthaibh, le
muinghín as do mhaitheas, agus as do thrócaire
dho-chríochnuighthe dhúinn, agus fós as na geallamhnaibh
thugais dúinn, atá dóchas ródhiongbhálta agam
maithiúnas d'fháil im peacaíbh uile agus grása do
sheirbhíse do dhéanamh go fírinneach ar an saol so,
ionnas go m'fhiú mé bheith id sheilbh san saol eile, tré
mo Thiarna agus mo Shlánuightheóir Íosa Críost.
Gníomh Grádh Dé, agus na Comharsan.
Ó Dhia, grádhuighim thú óm croidhe agus óm anam
go hiomlán, Tá grádh agam dhuit os cionn an uile
nídh ar son do cháilidheachta soghrádhacha, agus
grádhuighim mar mé féin, mo comharsa mar ghrádh
ortsa.
FOCLÓIR STAIRIÚIL NA NUA-GHAEILGE (FNG) / THE HISTORICAL DICTIONARY OF MODERN IRISH
ACADAMH RÍOGA NA HÉIREANN (ARÉ) / THE ROYAL IRISH ACADEMY (RIA)
Is cuid de Chartlann FNG de théacsanna Nua-Ghaeilge an ríomhthéacs seo. www.fng.ie
Tá an téacs seo á chur ar fáil faoi Creative Commons Attribution-NonCommercial- NoDerivs 3.0 Unported License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/) Ní bheidh FNG ná ARÉ freagrach as úsáid an ríomhthéacs seo.
Dáta: 18/10/11